نگه داشتن خیوانات خانگی در منزل برای کودکان مضر است ؟
علاقه کودکان به حیوانات نباید نادیده گرفته شود خصوصاً وقتی آنها بعد از سن 3 سالگی قرار داشته و بنا به گفته روانشناسان تکاملی در دوران بازیهای نمادین قرار دارند. آنها در این دوران از بازی با مورچهها، جوجه، گوسفندان و … لذت میبرند. آنها در سالهای نخست زندگی علاوه بر اینکه بازیهای تکاملیشان را ادامه میدهند با تمرین نگهداری و مراقبت از حیوان خانگی در واقع مهارتهای مراقبت و حمایت از دیگری را تمرین میکنند .کودکان در این موقعیت یاد میگیرند تا از حیوانات مراقبت کرده و آنها را درمان کنند کودکان از بازی با این حیوانات احساس رضایت و مفید بودن بیشتری داشته و حس میکنند که هم نقش پدر و هم نقش مادر را برای او دارند. او در این حالت تمرین میکند تا مانند پدرش برای حیوان خانگی غذا تهیه کرده و مثل مادر از او مراقبت کند. این سبک بازی کودکانه به رشد مهارتهای زندگی او کمک کرده و او در این تمرینها هم مهارتهای پدرانه و هم مهارتهای مادرانه را یاد میگیرد. از این رو توجه به علایق کودکان به حیوانات را نباید بیاهمیت دانست. اگرچه در دنیای امروز ما، امکان نگهداری از حیوانات خانگی میسر نیست، اما توجه به این مسئله نیز خارج از اهمیت نیست. کودک در بازی و مراقبت از حیوانات علاوه بر اینکه مهارتهای اجتماعی و زندگیاش رشد پیدا میکند، به لحاظ هوشی نیز دچار تحول میشود. طبق گفته پیاژه، روانشناس شناختی کودکان، کودکان هر چه در دو سال اول کودکی محرک بیشتری دریافت کنند، به لحاظ هوشی نیز رشد بیشتری خواهند کرد. یعنی هر چه محرکهای محیطی کودکان بیشتر باشد کودک بهره هوشیاش بالاتر رفته و با عوامل بیشتری آشنا میشود و مراحل رشدش را با موفقیت طی میکند.
کودکان معمولاً تا قبل از سن سه سالگی فکر میکنند همه اشیای متحرک زندهاند، ولی بعد از مدتی متوجه میشوند که برخی اشیا جاندار نیستند، از این رو تا وقتی که او درک نکرده ماشین کوکی اتاقش موجود زنده نیست فرقی بین جوجه و ماشین نمیگذارد. اما وقتی این تفاوت را متوجه شد گرفتار ترس از جوجه میشود این ترس نشانگر تکامل رشدی کودک است زیرا کودکی که از حیوانات نمیترسد امکان دارد بیمحابا به آن دست بزند و وقتی آن را لمس کرد، متوجه تفاوتهای آن با حیوانات اسباببازیاش شده و ناگهان بترسد. این ترس کودک نشانگر آغاز تشخیص او میان جانداران و اشیای بیجان است و این تجربه عینی در نهایت به کودک کمک میکند تا به تکامل رشد شناختی برسد. بنابراین کودک با داشتن حیوانات خانگی یک گام جلوتر خواهد افتاد.
با این تفاسیر تهیه یک حیوان خانگی برای کودک مفید است، اما باید حیوانی برای کودک انتخاب شود که هم برای سلامتی او ضرری نداشته باشد و هم مطابق با سبک زندگی خانوادگی و فرهنگیاش باشد. این روزها به دلیل زیاد بودن جوجههای بهاره در بازارها، کودکان بیشتر تمایل به نگهداری از جوجه از خود نشان میدهند و از طرفی نگهداری از جوجه در خانه نیز با فرهنگ ما مطابقت بیشتری داشته و به نظر میرسد خطر کمتری نیز برای کودک دارد.
نباید مراقبت از کودک را از نظر دور داشت. دکتر همت یارزاده در مورد مراقبت روانی کودک هنگام بازی با جوجهها میگوید: کودکان زیر سه سال هنوز به بلوغی نرسیدهاند که خشم خود را کنترل کنند و آنها ممکن است خشم و عصبانیتشان را روی جوجه خانگی خالی کنند.
کودکان زیر سن 10 سال نیز قادرند از حیوانات بزرگتر مراقبت کنند بنابراین بهتر است جوجههای خیلی کوچک برای آنها تهیه نکرد و مسئولیت نگهداری مرغ و خروس به آنها سپرده شود.
والدین میبایست هنگام مراقبت کودک از جوجهاش دائماً به کارهای او نظارت داشته باشند تا وقتی که مطمئن شوند کودک آنقدر بزرگ شده تا توانایی مراقبت از حیوان را داشته باشد. از طرف دیگر اگر کودک در مراقبت از حیوان بیعلاقه شد، والدین میبایست دلیل این عملکرد او را جویا شده و علت بیعلاقگی را بفهمند.
در این دوره باید با کوکان با ملایمت رفتار کرد و نباید آنها را به خاطر برخی عملکردهای ناعاقلانه سرزنش کرد. باید به کودکان یاد داد که جوجهها مانند خود او نیازمند آب و غذا و فعالیت بدنی هستند و مدتی از روز میبایست برای استراحت و بازی آنها اختصاص داد، اگر کودک از مراقبت از جوجهاش منصرف شد، باید جایگاه جدید برای جوجه پیدا کرد. البته در این زمینه والدین نقش الگوهایی را برای کودک بازی میکنند که میتوانند از جوجهها مراقبت کنند و کودک شیوه رفتار با حیوان را یاد میگیرد.
منبع :: روان نیوز
گردآورنده : سارا گودرزی