اخلاق در قرآن-قسمت پنجم-5 

[ 2-نهی از حسد و رشک در قرآن کریم ]

حسد هرجا که آتش برفروزد
هم از اول حسودان را بسوزد

بعد از مبحث رباخواری و حرمت و  نهی شدید آن در قرآن مبین، به یکی دیگر از ضد ارزشهای اخلاقی ، انسانی و توحیدی میپردازیم.

موضوع این قسمت را به حسادت و رشک ورزیدن به هم نوع اختصاص داده ایم.

معنی حسد و حسادت ::

تعریف :: کلمه حسد که در زبان فارسی که از آن تعبیر به رشک می شود ، به این معنی که انسانی در دلش آرزوی زوال نعمت از دیگران میکند ، خواه آن نعمت به شخص حسود برسد یا نرسد.

بعنوان یک مثال جامع و جالب در پیرامون حسادت ، که متاسفانه این روزها در بین مردم ما بسیار گسترش یافته است ، عبارت از  حسد ورزیدن مادران و پدران جوان و امروزی ، به پسر یا دختر از میان دوستان ، آشنایان و بستگانِ نزدیک و دور ، که احیاناً در کنکور سراسری رتبه بالایی آورده و در یک رشته خاصی! قبول شده اند ، میباشد.
تازه بعد از آمدن نمرات کنکور طوفان اصلی آغاز میشود ، و وای به حال دانش آموزی که از این پُلِ نجات و بدبختی رد شده باشد و یا امتیاز چشمگیری کسب نکرده باشد ، آنگاه هر چه از طعنه زدن ، مقایسه کردن و شکستن غرور و شرف انسانی است ، نثار آن نوجوانِ پر از استعداد و آرزو میشود.
که صد البته اینگونه کارها ، از اساس باطل و نادرست است ، که علاوه بر حسادت پنهانی در نهاد برخی از والدین ، ناشی از کم اطلاعی و یا کمبود دانش در پیرامون نحوه تعامل و برخورد درست و منطبق بر قوانین اصولی در علوم روانشناسی و حوزه های مربوط به تعلیم و تربیت میباشد.

شوربختانه در دنیای به شدت مادی و فردگرایانه امروزی در کمال بهت و ناباوری مادران و پدرانی را مشاهده میکنیم ، که آن قدر غرق دنیای تحصیلی فرزندانشان شده اند ، که تمام تلاش و همت خود را در حد افراط و تندروی ، در مسیر خرجهای کلان برای کلاسهای خصوصی فرزندانشان به هدر میدهند ، و غالباً به نتیجه دلخواه که هوای نفس خودپرست و خودخواهانه آنها را ارضاء کند ، نمی رسند.
آن والدین ناآگاه آنچنان در این امید واهی غرق شده اند که در نقش یک مستبد زورگو ، هم رشته تحصیلی دانش آموزشان را یک طرفه و بدون نظرخواهی از نوجوانشان ، همراه با درنظر گرفتن سطح هوشی و  استعداد آنها ، با مشورت و گفتگو با متخصصان این علم ، انتخاب میکنند و یا از دوران کودکی با عناوین مختلف به فرزندانشان بصورت بیمارگونه تلقین و  دیکته میکنند ، که حتماً و باید در رشته های نظیر پزشکی ، دندانپزشکی ، داروسازی و .....قبول شوند.
آن والدین برای قبولی فرزندانشان در رشته خاصی در کنکورسراسری ، بدون در نظر گرفتن عوامل و پارمترهای دیگر هوشی و روانشناسی و ...، مستبدانه به نوجوان خود باصدای گوشخراشی میگویند ::   تو در این امتحان سرنوشت ساز هر طوری که هست ، بدون هیچ اما و اگری باید قبول شوی،از فلانی که کمتر نیستی ، آری برای آخرین مرتبه تذکرت میدهم که تو باید قبول شوی ، همین و ختم کلام؟!...

چنین والدینی چنان در دنیای توهمی و خوش خیالانه اشان غوطه ور هستند که تصوری نادرست از درس ، تحصیل و موفقیت شغلی دارند که گویا با انتخاب یک سری رشته های دانشگاهی خاص ، آن هم در شهرهای بزرگ کشور برای نونهالانشان موجب میگردند که آنها به قله موفقیت دست یابند ، و از حیث شغل ، شهرت ، ثروت و سایر دستاوردهای مادی ، گویِ سبقت و ترقی را از دیگر رقبا و یا دوستانشان بربایند و قله اورست تفاخر و کلاس گذاشتن را به نحو شایسته و بایسته ای فتح نمایند!

نقطه سیاه و چرکین کارهای نابخردانه این والدین در آنجا است ، علاوه بر اینکه تمام موفقیتهای ظاهری را برای فرزندانشان میخواهند ، بلکه در ذهن و روانشان عدم موفقیت و قبولی دیگر دانش آموزان آشنا و فامیل را خواستارند.

توجه :: البته نباید از خاطر برد که شکل گیری ، افزایش و گستردگی آمار حسادت و منفعت طلبی برخی از  مردم در نقش والدین ، ریشه در دیگر امورِ فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی و ...دارد ، که چون مطلبمان در این قسمت عمدتاً در پیرامون عدم حسادت و رشک ورزی میباشد ، لذا بررسی کلی و عمیق در موارد دیگر را به وقتی دیگر و مجالی دیگر موکول می نمائیم.

ادامه دارد.

به قلم :: #م_ایرانی