.jpg)
ترقی و مدرنیزاسیون در ایران ، نکته های ظریف و کوچک-قسمت چهارم.
11- ادغام نیروهای مسلح و نظامی قزاق و ژاندارمری.
نیروهای مسلح ژاندارمری قبل و بعد انقلاب مشروطه ، تحت تعلیم و آموزش سوئدیها قرار داشتند.
برخلاف نیروهای مسلح قزاق ؛
اکثر افسران ایرانی ژاندارمری افرادی وطن دوست و ملی گرا بودند.
نیروهای مسلح دیویزیون قزاق که فرماندهی عالی و کلان آن از دوره ناصر الدین شاه که وارد ایران شدند ، نخست وابسته به روسیه تزاری بودند ، و تمامی خدمات ، آموزش و حقوق سربازان قزاق توسط سرکردگان روسیه تزاری کارسازی و پرداخت میشد.
کودتای سوم اسفند1299 شمسی ،
تحت حمایت لجستیکی ، مالی و معنوی بخشی از نیروی سیاسی و نظامی یک کشور بیگانه توسط ژنرال آیرونسایدانگلیسی فرمانده کل نیروهای نظامی انگلیس در شمال ایران ، و افراد تحت فرمانش به مرحله اجرایی درآمد.
سیدضیاء الدین طباطبایی دیبا و رضاخان میرپنج ، با موفقیت این کودتا را به نتیجه دلخواه رساندند و دولت وقت را ساقط و خود مصدر امور سیاسی کشور شدند.
البته طبق تعهداتی که رضاخان به آیرونساید داد ، این کودتا هیچ خطر و مشکلی برای پادشاهی احمدشاه قاجار ایجاد نکرد.
( خاطرات وسفرنامه ژنرال آیرونساید-به ضمیمه اسناد و مکاتبات وزارت خارجه انگلیس-ترجمه :بهروز قزوینی ).
بریتانیایی ها از طریق کمیته زرگنده در طراحی کودتای سوم اسفند 1299خورشیدی با همکاری و اجرایِ افراد تحت فرمانشان یعنی سید ضیاء لیدر سیاسی گروه و رضاخان فرمانده نیروهای نظامی و مسلح نقش ویژه و اساسی داشتند.
منبع :
الف-نیکی آر. کدی: ایران دوره قاجار و برآمدن رضاشاه پهلوی - مهدی حقیقت خواه ص 137 .
ب- میخاییل زیرینسکی: قدرت سلطنت و دیکتاتوری (انگلستان و برآمدن رضاشاه پهلوی ) ص 24 .
بعد از موفقیت کودتا در سوم اسفند1299شمسی ، به فرمان سلطان احمدشاه قاجار ، رضاخان ،لقب سردار سپهی را نصیب خود کرد.
12- در دوران رضاشاه یک ارتش یکپارچه و نوین صورت عینی و عملی به خودگرفت.
ایجاد یک ارتش ملی و یکپارچه نظامی از سری قوانین مدون و ثبت شده ، در دوره های نخست افتتاح مجلس شورای ملی بعد از انقلاب مشروطه بود.
نکته تاسف آور در رابطه با این ارتش نوین! رضاشاهی اینکه ، تنها چند ساعت یا با اندکی تسامح ، نهایتاً سه روز در مقابل نیروهای متخاصم روسیه و انگلیس توان ایستادگی داشتند ؛
ولی نهایتاً با فرار کردن اکثریت فرماندهان کل ، آن ارتش رضاشاهی که وابسته به نیروی ملت نبود ، همچون برف در آفتاب تموز آب شد ، و از هم پاشید.
از دلایل اصلی از هم پاشیدگی سریع ارتش رضاشاهی این بود که ، پاسبانها و محافظان سنتی مرزهای ایران یکپارچه ما ، یعنی رهبران ، سران و مردم دلاور از همه ملیتها ، اقوام و عشایر از لُرها، کردها ، بلوچها ، خراسانیها و ...که قرنها به صورت سنتی ، جان برکفانه و با ایمان ، همراه با عِرقِ ملی و میهنی ، یکی از حافظان اصلیِ مرزها و تمامیت ارضی ایران بودند ؛
توسط نیروهای تحت امر رضا شاه یا اعدام و تبعید شدند ، و یا منزوی و خانه نشین شدند.
آن دلاوران سنتی مرزهای ایران ، با زورگویی و ستم حکومت و دولت مرکزی ، بسیار بی انگیزه و عصبانی شدند و بر علیه قوانین و نظم و نظام تمرکزگرا ، و تجدد امرانه و خشک رضاخانی ، که برخلاف نظر افرادی چون مصدقها ، مدرسها ، دولت آبادیها و ... بود ، و در آن برنامه های سطحی اثری از کار علمی و گام به گام ،به همراه زمینه سازیهای فراگیر و همه جانبه فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و... در آن مشهود نبود ، شوریدند و دست به قیامهای کوچک و بزرگ مسلحانه زدند ، که نهایتاً توسط ارتش تحت امر مطلقه رضاخان و زیر دستان گوش به فرمانش سرکوب شدند.
13- سرکوبهای سیاسی و اجتماعی ،
و عدم وجود آزادی و احترام به رای و نظر مردم ، توسط حکام دیکتاتور و مستبدانی همچون موسولینی ها ، استالین ها ، هیتلرها ، فرانکوها و...، هر چند که آنها ظاهراً کارهای بزرگ و کوچکی در عرصه های صنعتی ، بهداشتی ، امنیتی و نظامی کرده بودند ؛
ولی به دلیل نیت و عملکرد ناپاک و ضد مردمی و ضد بشریت ، کارشان دارای هیچ اصالت و ارزش ملی و انسانی نمیباشد.
زیرا آن جنایتکاران یگانه راه رشد و ترقی همه جانبه و بالنده نفوس تحت ستم و دربندشان را از یک فضای آزاد و انسانی و از روان شدن خون سرخ و جوشان ترقی و تمدن راستین در کاالبد مرده ملتها ،که تنها با آزادی ، استقلال و عدالت اجتماعی سیراب و جان آفرین میشد ، دور کردند ، و ملت را از دستیابی به حق و حقوقهای اساسی و قانونی و بین المللی خود بازداشتند.
عاقبت آن همه بلایا بر مردم ایران زمین چنین شد که جامعه پویا و آزادشده بعد از انقلاب مشروطیت را در مداری سوزنده تر و بالاتر ؛ اسیرانفعال ، دردها ، و زخمهای سرطانی کُشنده فرهنگی و تاریخی کردند.
نمونه عینی و شاخص استبداد در دوران معاصر میتوانیم از حکومت استبدادی و دولت متمرکز تحت امر رضاشاهی نام ببریم.
او اقدام به تاسیس و راه اندازی کارخانه های کوچک و بزرگ در ایران ، در غالب صنایع وابسته و مونتاژی ، که در آن اثری از صنایع مادر و زیر بنایی در آن مشهود نبود ، زد.
در واقع همان کارخانه های خریداری شده نساجی و ....
که با پول ملت و صندوق بیت المال ملت خریداری شده بود ، در نتیجه با نیرنگهای غاصبانه ، مالکیت 6دانگ آن بنام پادشاه وقت یعنی پهلوی اول ثبت و در واقع غصب میشد.
آن همه لجام گسیختگی و از هم پاشیدگی و استبداد سیاسی دوران رضاشاهی ، که با هزاران هزار و دهها هزار از اعدامها ، تبعیدها و حصرهای خانگی همراه بود ، موجب خالی شدن دوستان و دولتیان خادم و کسانی که در پادشاهی او نقش کلیدی و حیاتی داشتند، گشت.
مهم ترین و کاراترین دوستان و خادمان صادق رضاخان ، که در قدرت گیری و به سلطنت رساندن وی نقش کلیدی داشتند ، عبارت بودند از :
تیمور تاش ، علی اکبر داور ، نصرت الله فیروز ، سردار اسعد بختیاری ، تدین ، فروغی ، عبدلحسین دیبا ، فرج الله بهرامی و ... بودند که در زندانها با آمپول هوای جلادی بنام پزشک احمدی به شدیدترین وضعیت ، زجرکُش شدند و به قتل رسیدند و یا گرفتار انواع مشکلات و شدائد پادشاه وقت شدند.
رضا خان هم مشاوران و دوستان نزدیک و هم دگر اندیشان و منتقدانش را ، به روشهای گوناگون از سر راه خود برداشت.
او افرادی نظیر ؛
تیمورتاشها ، علی اکبر داورها ، نصرت الله فیروزها ، سردار اسعد بختیاری ها ، تدین ها ، زین العابدین رهنماها ، فروغی ها و .....به عنوان یاران همراهش ؛
و صولت الدوله قشقایی ها ، خان بابا اسعد بختیاریها، و شیر مرد آزاده لرستان علی مردان خان بختیاریها و و و.... به عنوان مردمان آزاده و مشروطه خواه را ، یا اعدام و تیرباران کرد ، و یا به حربه های مختلف یا در گوشه منزوی و تبعید جان دادند و یا عامل خودکشی آنهاشد ، و در نتیجه از صحنه سیاسی کشور حذف گشتند.
از این رو بود که استعمارِ پیر انگلیس با نوشتن سه خط تلگراف دستوری پهلوی اول را به ظاهر تبعید کردند و در واقع او را از کشور ایران فراری دادند.
انگلیس با از دسترس خارج کردن و به تبعیدفرستادن او ، هم جان رضاشاه را از دست مردم ناراضی و انقلابی حفظ و نگاهبانی نمود ، و هم بعد از گفتگو و لابی با محمدعلی فروغی ، با فراغ بال ، پسر جوانش محمدرضاپهلوی را برای پیش بردن و ادامه مقاصد شوم سیاسی استعمارگر پیر بر تخت سلطنت نیابتی کشور ایران نشاندند.
لشگر نظامی متفقین در ادامه جنگ جهانی دوم ، در سوم شهریور1320ش ، خاک کشورمان را به بهانه حضور نیروهای نازی آلمان هیتلری اشغال نمودند.
از عواقب وخامت بار این سیاستهای استعماری و ضدمردمی انگلیس و روسیه ، که موجب اشغال خاک وطنمان شد ، قحطی، بیماری و مرگ میلیونها ایرانی بود ، که یک رویدادی دلخراش و ملی که میتوان از آن به عنوان یک هولوکاست و جنایتی جنگی علیه بشریت نام برد.
14-- شور بختانه سیاستهای تک محوری و مستبدانه رضاشاه موجب از بین رفتن نیرو ، انرژی و عدم آزاد شدن پُتانسیل نهفته در نیروهای جوان و خردمند این مرز و بوم شد.
سیاستهای تک محورانه آن شاه قدر قدرت و قوی شوکت! ، ملت ایران را از فرهنگ ترقی ساز و مدرن جمع گرایی ، نوع دوستی ، و روشهای درست گفتگو ، دیالوگ و تحمل دیدگاهای مخالف کاملاً بی بهره ساخت ، و بیشتر ساکنان شریف این وطن عزیز و مرز پُر گُهَر ، یعنی ایران بزرگ را در انقیاد ، نوکرصفتی ، بردگی فکری و فرهنگی قرار داد و سالهای متمادی از ملل متمدن دنیا عقب نگاه داشت.
اگر آن استبداد و خفقانِ شاهانه و اعوان و انصارش نبود ، و تا حدود زیادی مانند دوران نظام مشروطه خواهی دوران احمد شاه قاجار عمل مینمود ، ایران و ایرانی روزگار زیباتری از جمع گرایی ، ترقی و آبادانی در همه ابعاد اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی و ...، را تجربه میکرد.
اگر به فرض محال که محال نیست ، پهلوی اول طبق قانون اساسی مشروطیت ، فقط و فقط تنها سلطنت میکرد و نه اینکه دخالت بی دنده و ترمز!
در همه امور کشوری و لشگری ؛و حتی در زندگانی خصوصی مردم از انتخاب نوع پوشش و چگونه فکر کردن و یا داشتن عقاید سیاسی دگر اندیشانه نمی نمود،وضعیت شاید به گونه دیگر رقم میخورد.
اگر رضاشاه کار سیاست لشگری و کشوری در عرصه های اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و....را با توجه به نصح سریع قانون انقلاب مشروطه
به نخست وزیران و وزرای دولت و نمایندگان مجلس شورا
می سپرد ، آنچنان که تاریخ رزم مردان و زنان آزاده و وطن دوست نشان داد ، همان نوادگان تاریخی مبارزان و جان برکفانِ دلیران تنگستان و دشتستان ، و بیشتر نیروهای مردمِ انقلابی از الوار و اکراد سلحشور ، و از عشایر وطن پرست قشقایی ، بختیاری ، بویر احمدی و سایر اقشار ملت بزرگ ایران مانند گذشته پرشکوه گذشته ، در مقابل نیروهای متجاوز و اشغالگر روسیه و انگلیس دلاورانه
می ایستادند ، و چنان شرایطی را از لحاظ نشان دادن قدرت و عزم و جزم ملی و میهنی ، به نفع ملت دلاور ایران زمین بوجود می آوردند ، و با تغییر دادن تعادل قوای سیاسی به نفع میهن عزیزمان ، خصم دون دیگر فکر حمله نظامی و اشغال وطنمان را در ذهن و اندیشه اش خطور نمی داد ؟
ناگفته نماند که صدالبته در یک تحلیل علمی و واقع بینانه تاریخی ، جایی برای اگرها ، مگرها و شایدها ، که فقط نمایانگر آرزوهای دست نیافتنی ما است ، نمیباشد که نمیباشد.
15- نتیجه سطور بالا تا اینجا را چنین می توانیم تحلیل کنیم ؛
به دلیل حکومت استبدادی یک پادشاه و سلطان سلطه گر و ضد ملت و قانون ، که پشتوانه مردمی نداشت ، قاعدتاً دیگر خبری از پیشتازی دلاوران و آزادگان گذشته باشکوه تاریخی کشورمان مشهود نمیبود ، زیرا بیشتر جان برکفان و رهبران مشروطه خواه و انقلابی و مدافعان سنتی مرزهای میهن به فرمان رضاشاه یا اعدام شدند و یا تبعید و خانه نشین و منزوی گشتند.
از این رو در آن محیط سیاه و خفقان زده پلیسی و نظامی میهنمان ، می بینیم که آن شاه قدر قدرت به سفارت انگلیس رفت و سپس با کمک خواستن از فروغی نخست وزیری که در حصر خانگی بود ، و دوستانی در سفارت مربوطه داشت ، بعد از استعفاء دستوری و تحمیلی به تبعید اجباری فرستاده شد.
در واقع این یک تراتژدی تلخ و سوال بر انگیز تاریخی است که کشوری اشغال شده ، ولی مردم بیشتر از رفتن و کناره گیری رضاشاه و ایجاد یک فضای نسبتاً آزاد ، شادمان و رقصان هستند.
این رویداد و تراتژدی تلخ و ناگوار تاریخی ، به ما می فهماند ، این سکوت نتیجه سالها ظلم ، جنایت ، تیرباران ، دارزدن ، ترور آزادیخواهان و دگراندیشان ، غصب گسترده و فراگیر املاک و اموال مردم و بیت المال ، و شکنجه زندانیان سیاسی و ایجاد یک فضای ترس و وحشت توسط نظمیه و دیگر مزدوران رضاشاه مستبد و دیکتاتور بزرگ میباشد و بَس.
16- در سوم شهریور1320ش که کشورمان اشغال شد و رضا شاه در 25شهریور به تبعید رفت ، زندانیان سیاسی آزاد شدند ، مطبوعات جدید شروع به انتشار و افشاگری کردند.
برخی از مالکانی که نام و نشانی داشتند و توان وکیل گرفتن و ستاندن املاک و زمینهای غصب شده توسط رضاشاه و اداره املاک سلطنتی تحت امرش را داشتند ، به دادگاهها شکایت کردند تا زمینها و املاکشان به آنان برگردانده شود.
در آن مقطع مهم تاریخی رضاشاه ستمگر ، تنهای تنها ماند.
دیکتاتور فقط با انبوه متملقان و بله قربان گویانِ ریاییِ دور و بَرَش تنهای تنها ماند.
این وطن تب دارمان با لشگر جرار و قوای اشغالگر بیگانه انگلیس و روسیه از یک سو ، و از طرف دیگر با آن کارنامه سیاه و پُر از ننگ و نفرت شاه کبیر! با آن همه شهید ، مقتول ، اعدام ، شکنجه ، تبعید ، انزوا ، حصر خانگی و خفقان سیاسی و تباهی جان و مال مردم این مرز و بوم ؛
از عوارض دیگر تک تازیها ،ظلم و دیکتاتوری رضاشاهی میباشد که دلیل و علت اصلی اشغال ایران توسط قوای بیگانه و ایجادقحطی ، گرسنگی مزمن در میان مردم ، و شیوع بیماریهای واگیر دار و کُشنده با مرگ میلیونها هموطن بدبخت شده میباشد.
میلیونها مردمی که توسط قحطی و گرسنگی ناشی از اشغال کشورشان جان باختند ؛
خونشان گردن قزاق و سلطانی است ،
که مدعی بود حکم فقط حکم او است.
او تا آنجا در توهم و افکار خرافی گونه خود پیش رفت که در مکانی که عده ای چاپلوس بودند و مزورانه به او میگفتد ؛
نهالهایی که شما کاشتید به امر شما سبز و پر رونق شد. رضاشاه بعد کمی سکوت با تکبر و توهم همیشگی خود گفت : ....شاید خدا* هم باشم.
( *- منبع : رضا خان در مطبوعات-محمد خاتمی )
شور بختانه دست آخر وطن اشغال شده ای ماند و با قحطی و مرگ میلیونها از نفوس ملت به روز سیاه نشانه شده........
اما برخلاف ظلم و خفقان رضاخانی ، تاریخ وطنمان نشان داد ، که این ایران بزرگ ، مامن آزادیخواهانی میباشد ، که مولف این سطور میتواند به عنوان مشت نمونه خروار ، ازچند قهرمان و پهلوان بزرگ میهنمان نام ببرد :
ایران ما پر است از بابک خرم الدین ها ، مزدکها ، یعقوب لیثها ، ستارخانها ، باقرخانها ، رئیس علی دلواریها ، سردار بی بی مریم بختیاریها ، شیخ محمد خیابانی ها ، میرزاکوچک خان جنگلی ها ، کلنل محمد تقی پسیانها ، علی مردان خان بختیاری ها معرف به شیر علی مردون پسر مبارز مشروطه خواه سردار بی بی مریم، تیریاران شده در دوران پهلوی اول ، خان بابااسعد بختیاریها ،
استاد و دانشمند ایرانی دکتر تقی ارانی ها ، کارگر مطبعه و از اعضای شاخص اتحادیه کارگران ایران محمد حجازی ها در دوره قزاقی که شاه شد ، و تا شاعر و نویسنده توانا و مردمی مرتضی کیوانهااعدام شده در دوران پادشاهی پهلوی دوم ، شهادت استاد دکترکامران نجات الهی ها ،
دکتر خانعلی ها ، بیژن جزنیها ، فاطمه امینی ها ، مرضیه اسکویی ها ، خسرو گلسرخیها ، کریمپور شیرازی ها ، دکتر محمدمصدق ها ، دکتر حسین فاطمی ها ، سرگرد محمود سُخایی ها ، مجاهد و شهید والامقامِ راه آزادی و استقلال میهنمان یعنی عالم بزرگ دینی آیت الله سید حسن مدرس ها در دوران استبداد رضاخانی، و یا شکنجه شده شهید آیت الله سید محمدرضا سعیدی ها و ....که یا در دوران رضاخان قلدر به شهادت رسیدند ،
و یا در زمانه پسردیکتاتور بزرگ همان محمدرضاپهلوی ادامه دهنده تجدد! پدرش و مدع و مبتکر یک تمدن؟ بزرگ! خیالی و وابسته ؛
جان به جان آفرین بخشیدند ، و شاهد و ناظر ، جان بَخش ملت آزاده ایران شدند.
همه آن شهیدان در راه آزادی ، استقلال و عدالت اجتماعی میهنمان، در راه دفاع جانانه از جان ، مال ، ناموس و تمامیت ارضی کشورمان ، این زیباترین وطن خونبار ایستادند ، و چه عاشقانه و عارفانه و به حَق ، جاودانه تاریخ گل افشان ایران زمین زیبا شدند ، و با خون خود برای نسلهای بعدی ، یادگاری گرانبها و بی بدیلی بر جای نهادند.
روانشان شاد ، یادشان گرامی ،
و راهشان پررهرو باد.
نویسنده : #مهدی_گلمحمدی
ادامه دارد.
ترقی و مدرنیزاسیون در ایران ، نکته های ظریف و کوچک-قسمت دوم-2
#مدرنیسم_مستبدانه - قسمت دوم-2
با توجه به دیدگاههای پژوهشگران داخلی و خارجی در پیرامون تحولات سیاسی و اجتماعی کشورمان ؛
ایران بعد از کودتای سوم اسفند 1299ش، از دوران فئودالی و نیمه استعماری ، به دوران بورژوا ملاک در عصر رضاشاهی تبدیل میشود.
طرح ایجاد یک ارتش نوین و تشکیل شدن حاکمیت مرکز گرا ، از سالها قبل تر از کودتای سوم اسفند1299 ؛
در مجالس شورای ملی بعد از انقلاب مشروطیت مطرح بود ، که نهایتاً توسط یک سری عوامل موجود دوران پادشاهی رضاشاه ، جامعه عمل کامل پوشید.
با یک مثال عینی مطالب مطرح شده را روشن تر میکنیم.
بعد پایان جنگ ، در دهه 1370 در دوران قدرت سیاسی تکنوکراتها ، دهها مورد جاده سازی ، سدسازی و ساختن دهها تونل و کارخانه های صنعتی و.... تاسیس شد ، و به غالب منازل مردم در شهرها و روستاهای کشورمان تلفن ، آب و گاز لوله کشی شده به جای نفت و بخاری ارج و ...آمد.
سالها بعدتر در دوران ریاست احمدی نژاد بر قوه مجریه کشور ، انواع کامپیوترها و تلفن همراه نوین ، تلفن ایرانسل و... از ابزار آلات تکنولوژی و پیشرفتهای جدید جهانی ، از کشورهای خارجی اروپایی و...مانند اکثر کشورهای همسایه و جهان ، وارد وطن ما نیز شد.
در واقع به تعابیر محققان و دست اندرکاران اقتصادی جهان ، اینک دنیا با طرحهای دول قدرتمند و تاثیرگذار،
فارغ از هر بدی و خوبی روشها و راهکارهای آنها همچون شیوع فرهنگ غلط مصرف گرایی صرف ، تجملگرایی ، شیوع سیستم سرمایه داری و ... ، ظاهراً تبدیل به یک دهکده ای جهانی شده است.
به همین دلیل این از نتایج و دستاوردهای پیشرفتهای تکنولوژی و صنعت جهانی ، خواه و ناخواه ،
به وطن ما نیز سرازیر گشت ، و در بین آحاد ملت همه گیر و گسترده شد.
آیا ما اینک مثلاً میتوانیم ، بخشی یا تمامی اعتبار و کردیت( credit ) ؛
آن ساخت و سازهای جاده ها ، تونلها ، راه آهن و ... بصورت واقعی ،
تا رشد بادکنکی ، ظاهری و روبنایی اقتصادی در دوران رضا شاه را تنها و منحصراً تنها به او نسبت دهیم؟ -1
و یا این نکات زیر را در نظر بگیریم که ،
در فرایند یک پروسه ترقی و سازندگی اقتصادی در هر کشوری ، به عوامل و دلایل گوناگونی میتواند مرتبط و متصل باشد :
از جمله ارتباطات فرهنگی ، سیاسی ؛
و تبادلات و واردات و صادرات اقتصادی ما بین کشورها بر فرهنگ ، اقتصاد و سیاست کشورهای دیگر ، خواه ناخواه تاثیرات بلافصلی دارد.
وقتی روابط و مناسبتهای اقتصادی و ...در کشوری مثل ایران ، از دوران فئودالی و نیمه استعماری به دوران بورژوا ملاک قدم میگذارد ، و با کشورهای صنعتی و پیشرفته آن روزگار نظیر آلمان و انگلیس و ...و ایجاد روابط اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی در پیش میگیرد ، به صورت مستقیم و غیر مستقیم ، بی آنکه حاکمان و دولتیان بخواهند ، مسائلی نظیر حق و حقوق انسانی ، ساخت و ساز کارخانجات کوچک و بزرگ و....و انواع امکانات مادی دنیای جدید وارد کشورهای دوست میگردد ، و بر روی فکر و فرهنگ و روبط ما بین ملت و دولت ، و حتی روابط و مناسبات ما بین انسانها اثرگذار میباشد.
از سویی دیگر ، یا انواع ساخت و ساز آسمان خراشها همچون برج میلادها و واردات اتوموبیلهای گران قیمت خارجی از شرق و غرب عالم ، و سرازیر شدن تلفنهای رنگارنگ همراه ، ماهواره ، تبلت و لپ تابهای مختلف با کارایی مهندسی و اجرایی بسیار بالا و ...در سالهای پایانی قرن بیستم ، یعنی دو سال پایانی دهه60 و بخصوص در دو دهه 70 و 80شمسی ، تنها و تنها مربوط به ریاستهای قوه مجریه آن روزگار ، که به دوران به اصطلاح سازندگی و اصلاحات معروف شده بود ، میباشد؟
با توجه به مثالهای عینی و واقعی بالا ،میتوان چنین نتیجه گرفت :
تمامی دستاوردهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و ... دنیای صنعتی و مدرن دیروزی و امروزی ، که به کشورهای شرقی همچون کشور مان ایران زمین زیبا روانه گشت ، محصول تلاش جمعی انسانهای خردمندِ دنیای متمدن بود ؛
که صد البته در این میان محققان ، دانشمندان ، مهندسان ، مخترعان ، نویسندگان و اهل خرد و دانش ایرانی ، در شکل گیری و تحقق این همه آثار مثبت تمدن ، تجدد و ترقی علمی،صنعتی و تکنولوژی جهانی ، سهیم و تاثیرگذار میباشند.
در قسمت زیر به نمونه هایی از پیشرفتهای جهانی که در این یک قرن و نیم تاریخ وارد کشورمان شد ، و در عرصه های علمی ، صنعتی ، نظامی ، اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی تاثیر بلافصلی داشت ، یک اشاره ای مختصر ، فشرده و گذرا می کنیم :
1- آسفالت جاده ها ، تاسیس کارخانجات نساجی ، تاسیس پل ورسک ، شروع به کار رادیو تهران در سال1319 ،
و ساخت و ساز مراکز فرهنگی و آموزشی در دوران رضاشاه ؛
2- تاسیس دارالفنون با اساتید خارجی و تدریس رشته های طب ، مهندسی ، ریاضیات ، ارتش نوین( بنیچه ) و ....در عصر ناصرالدین شاه با همت و بنیانگذاری سردار ترقی و سازندگی امیر کبیر ؛
3- آمدن دوربین عکاسی ، تاسیس برخی کارخانجات جدید ، انواع مسلسل و سلاحهای جدید خریداری شده در دوران مظفر الدین شاه به ایران ؛
4- تشکیل مجلس شورای ملی ، عدالتخانه مدرن ، ثبت احوال ، تاسیس مدرسه عالی علوم سیاسی ، مدرسه عالی حقوق( استادان برای دانش طلبان آن روز در رشته های حقوق وعلوم سیاسی تدریس میکردند ) ،
و در واقع موسسه های آموزشی عالی مختلف بعد از انقلاب مشروطه تاسیس و آغاز به کار نمود.
5- ورود مدرنیته و ترقی علمی و صنعتی جهانی در دنیای بعد از انقلاب مشروطیت ایران ، بخصوص در نقطه اوج آن پیشرفتها ، در دوران تنها پادشاه مشروطه خواه و تاحدود زیادی دموکرات و قانونگرا برخلاف پدر دیکتاتور و مستبدش ، یعنی سلطان احمد شاه قاجار ؛ همچون آزادی احزاب ، آزادی بیان ، نشر و گسترش نشریه جات و روزنامه های فروان با رویکرد عدالتخواهانه و آزادیخواهانه ، ساخت و ساز مدارس و موسسه های علمی ، کارخانجات و....
( منبع : کتاب گنج شایگان -جمالزاده )
پی نوشته :
1-اگر چه باید این نکته را فراموش نکرد که بعد از انقلاب مشروطیت ، پادشاه فقط سلطنت می کرد و نه دخالت.
در واقع کارهای اجرایی و سازندگی
بر اساس قوانین مشروطه مربوط به دولت ، نخست وزیر و نمایندگان مجلس شورای ملی میباشد، و شاه تنها توشیح کننده و امضاء کننده مصوبات مجلس و نخست وزیر منتخب شده و کارهای تشریفاتی میباشد و بس.
#پهلوی_اول
#تاریخ_عصرپهلوی
#تاریخ_معاصر_ایران
به قلم : #مهدی گلمحمدی
ادامه دارد.
ترقی و مدرنیزاسیون در ایران ، نکته های ظریف و کوچک-قست اول
چند روز قبل یک #کلیپِ کوتاه 6 دقیقه ای ، از ایران سال 1312خورشیدی را مشاهده نمودم ، که میتوان نکاتی خاصی را در پیرامون آن بیان کرد.
در آن فیلم کوتاهی که دیدم ، مناظری از زندگانی مردم کوچه بازار ، آسفالت کردن خیابان لاله زار تهران ، و تصاویری از خیابان شاه آباد ، کافه پارس ، میدان توپخانه ، خیابان مولوی، بازار بزرگ و ماشین دودی را نشان میداد.
توجه : نمایش تصویری از ماشین دودی ، الاغ و اسب و کالسکه ، در واقع یک زندگانی ساده و بسیار معمولی مردم را در آن مقطع زمانی از شهر تهران را در اختیار بیننده کنجکاو و پرسشگر قرار میدهد.
البته ناگفته نماند که صرف یک سری تغییرات ظاهری و روبنایی ، از جمله ساخت و سازهای کوچک و بزرگ با معماریهای اروپایی که غالباً در شهر تهران به عنوان مرکز حکومت وقت و پایتخت ایران ، دلیل اصولی و قاطعی از دستیابی به تجدد و یک رشد و ترقی و توسعه راستین و واقعی نمیشود.
بلکه برای دستیابی به رشد ، ترقی و مدرنیزه شدن اصولی در همه جهات ، در کشورهای جهان سومی چون کشور ما ،
باید توامان و همزمان از پیشرفت متوازن ، هدفمند ، منظم و سیستماتیکِ توسعه اقتصادی ، فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی در کنار همدیگر بهره کافی و وافی را برد.
یک توسعه سطحی گرا و ظاهرگرا مانند توجه خاص به یک تغییر ناقص و یا رشد بادکنکی ساختمانها ، و ساخت شرکتهای تجاری به افراد سرمایه دارشده نوکیسه نظامی و سیاسی وابسته به دولت و دربار در این نوع اقتصاد بیمار را تنها و تنها میتوان در راستای یک اقتصاد روبنایی و ظاهرگرا و سطحی تقسیم بندی نمود.
خرید و تاسیس کارخانجات نساجی و غیره غالباً از کشور آلمان که جزو صنایع مادر نمیباشد ، و ساخت و ساز پلها و تونلها ، تجمیع شش مدرسه علمی دوران قاجار ، دخالت مستبدانه در نوع کلاه و پوشش مردان و زنان این مملکت بدون دادن حق رای به زنان ،
با انجام تبلیغات پُر طمطراق و غلوآمیز توسط نهاد ارتش و دولت بی اختیار تحت امر شاه ، که هیچگاه به تمدن و ترقی نوگرایانه ریشه دار و اصولی نرسید را با تبلیغات پرسر و صدا همراه با پروپاگاندا ساختن آن دستاوردهای سطحی و بی پشتوانه ملی و مردمی به پادشاه ایران ساز! را ، در بهترین حالت میتوانیم با کمی تساهل و تسامح نامِ شبه مدرنیسم ، تجدد آمرانه و یا مدرنیسم نمایی کاذب در غالب یک نژاد پرستی و شووینیسم عریان باستان گرایانه بنامیم.
از این رو برخی نویسندگان بخاطر این عدم رشد همزمان ، هماهنگ ، متوازن و همه جانبه توسعه سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی نام توسعه و تجدد آمرانه ، مدرن نمایی کاذب ، شبه مدرنیسم و ....را به آن اطلاق میکنند.
( محققان و نویسندگانی چون اتابکی ، طبری، آبراهامیان ، دکتر کاتوزیان و ... )
آزادی و دموکراسی آرام و تدریجی بعد از انقلاب بزرگ مشروطیت که بصورت آزمون و خطا آغاز شده بود ؛ گرفتار کودتای سوم اسفند1299 شد ، و شور بختانه آن همه عشق و امید که از آن انقلاب بزرگ شکل گرفته بود ، گرفتار پنجه خونین دیکتاتوری و استبداد سلطنتی ، درباری و پلیسی شدند.
در آن فصل جدیدی که بعد از کودتای سوم حوت با همیاری بخشی از نیروهای نظامی و استعماری انگلیس در وطنمان شکل گرفت ، شاه کودتاگر و دیکتاتور نوین ، تمامی دستاوردهای بسیار انقلاب مشروطیت ایران ،
را برباد داد.
از سلسله نتایج مثبت انقلاب مشروطیت عبارتند از :
1- کوتاه کردن قدرت مطلقه پادشاه.
2- مشروط نمودن و سرفرود آوردن پادشاه در مقابل قوانین منتخب مردم در مجلس شورای ملی.
3- تاسیس عدالتخانه مستقل.
4- تمرین و یادگیری یک دیالوگ و گفتگو و ایجاد دموکراسی و جمع محوری به صورت آزمون و خطا.
5- تفکیک قوا ، آزادی مطبوعات و....که در حکومت سلطنت مشروطه ، سلطان مقید به ،قوانین شده و طبق همان اصول ، فقط و فقط میتواند سلطنت کند و نه دخالت.
اما بعد از کودتای سوم اسفند 1299شمسی ،
شاهد به محاق رفتن همه آزادیها و دستاورهای مثبت مشروطیت ایران بودیم.
متاسفانه پهلوی اول سیاست ورزی با اهداف و عملکردهای غالباً منفی و منفعت طلبانه صرف ، همراه با فریب بخشی از نیروها و گروههای روشنفکر ملی ، دموکرات ، لیبرال ، سوسیالیستی ، و حتی بخشی از افراد مذهبی و علمای مسلمانان نجف و قم ،
تا همکاری با تکنوکراتهای تحصیل کرده ، مانند تیمور تاش ، علی اکبر داور ، نصرت الله فیروز ، سردار اسعد بختیاری ، فروغی ، سید عبدالحسین دیبا ، فرج الله بهرامی کتاب نویس رضاشاه ، زین العابدین رهنما و برادرش تجدد و .... ، که در مقابل دیکتاتور خونریز کرنش کردند ، به خاطر سوء ظن ، قساوت ، تک تازیهای سیاسی و طمعکاری که از خصایص هر پادشاه مستبد فردگرایی میباشد ، گرفتار سرپنجه آلوده و خونبارِ شکنجه ، اعدام ، تزریق آمپول هوا ، تبعید و حصر خانگی و یا سر به نیست شدن گشتند.
مولف این سطور چنین می اندیشد که شاید برخی از آن پشتیبانان دیکتاتور وقت گمان میکردند ، با یک شاه قَدر قُدرت و قوی شوکت میتوان ایرانی پیشرفته و مترقی ساخت.
در صورتی که شاید مردم با وجود دیکتاتوری و استبداد درباری و سلطنتی به لقمه نانی و یا ساخت و سازِ چند پل و تونل و راه آهن و یک اقتصاد روبنایی با یک رشد بادکنکی علی الخصوص در شهرهای بزرگ نظیر تهران ،
و نه شهرها ، روستاها و استانهایی دور از مرکز و پایتخت همچون کرمانشاهان ، لرستان ، ایلام ، کردستان ، سیستان و بلوچستان و ....دست یافت.
اما هرگز نمیتوان یک توسعه و تجدد متوازن و راستین که راهی مستقیم بسوی قانون گرایی ، مردم سالاری ، عدالت اجتماعی و یک پیشرفت و ترقی متمدنانه و اصولی رسید.
زیرا اساساً سیستم سلطنت موروثی فردگرا و مستبدانه پهلوی اول که به ویژه در دهه دوم سلطنتش ، مخالفتی ریشه ای با تمامی دستاوردهای انقلاب مشروطه را برگزید ،
و در نقش کودتاگر و یک قزاق کم سواد که دارای یک هوش خیابانی ، اما غیر ملی و مردمی بود ، همه مسائل سیاسی و اجتماعی و .... را از تنها و تنها از سوراخ کوچک و مکسگ تفنگ خود می دید و در نتیجه دستور سرکوب و خشونت ملیتها را میدهد.
پهلوی اول که مسیرکودتا ، دیکتاتوری تا استبداد را ماهرانه و صد البته مکارانه طی نمود.
وی نه تنها سلطنت نمی کرد ، بلکه در تمامی نهادهای اجرایی ، قضایی و مقننه و حتی در نوع پوشش مردانه و زنانه که امری خصوصی و شخصی بود ، یک دخالت تام و تمام می کرد.
او تا آنجا جلو رفت که نام مجلس شورای ملی ایران را طویله خواند ، و حتی برخلاف شعارهای آنچنانی در مورد ایجاد امنیت ملی ، مردم حتی از امنیت مالکیت خصوصی و اقتصادی و سیاسی تا حد زیادی بی بهره بودند.
احمد کسروی در مورد نقش منفی رضاشاه
از جمله مینویسد :
[ ....شاه بدیهایی نیز داشت و یکی از آنها از میان بردن مشروطه بود.
در زمان او مشروطه از بین رفت و قوانین از کار افتاد و چاپلوسی و پستی میان مردم رواج گرفت و این گناه کوچکی نبود........ما نیک میدانیم که چون رضاشاه به روی کار آمد ، اصول دیکتاتوری را پیش گرفت و بسیاری از قانون ها را از میان برد.
نخست قانون انتخابات را از میان برد ، که نمایندگان را خود دولت برمیگزید.سپس قوانین دایر به بازداشت و زندان را از میان برد که شاه هر که را میخواست دستور بازداشت و زندان می داد..... ]
منبع : کتاب دژخیمان عصر طلایی( پزشک احمدی -سرپاس مختاری- صفحات 208 و 210 ) ؛ به نقل از روزنامه پرچم-شماره 168- سال یکم -شنبه 24مردادماه 1321خورشیدی.
در اینجا به گوشه ای از عملکردهای پهلوی اول که گام به گام بعد کوتای سوم حوت 1299خ ، با کودتای حسابگرانه تاج سلطنت را بر سر نهاد ، اشاره ای فشرده و گذرا میکنیم :
1- ممنوعیت آزادی مطبوعات آزاد ، آزادی قلم ، آزادی بیان و پس از بیان.
2- بستن دهها روزنامه نشریه جات باقی مانده از انقلاب مشروطه .
3- ممنوعیت هر گونه آزادی اجتماعات، تخته کردن و بستن درهای همه انجمنها ، جمعیتها ، احزاب و گروهها و افرد منفرد ملی گرا ، دموکرات ، لیبرال دموکرات ، چپ گرای رادیکال ، سوسیالیست و ......
4- غیر قانونی نمودن و قلع و قمع کردن انواع اتحادیه ها و سندیکاهای کارگری.
5- دستگیری و زندانی نمودن زنان آزایخواه و تعطیلی همه جمعیتهای فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی زنان روشنفکر و دگر اندیش ایران پرست.
6- عدم اجرای قانون مشروطیت و بی اعتبار کردن نقش بی بدیل مجلس شورای ملی و طویله خواندن آن نهاد مردمی.
7- سرکوب خونین و بمباران مناطق مسکونی در لرستان و بلوچستان به بهانه تخت قاپو کردن عشایر و ....با کمک هواپیماهای استعمار انگلیس.
8- ایجاد یک جو خفقان آلود و پلیسی در کشور ، و کشتار ددمنشانه و بی رحمانه ، همه قیامهای بر حق عدالتخواهانه ، آزادی طلبانه و ضد فساد اداری ، افزایش مالیاتها و دزدیها دولتی برخی از درجه داران رژیم فردگرا و قدرت طلب سلطنتی نوین.
9- سرکوب و، زندانی نمودن ، شکنجه و اعدام آزادیخواهان مشروطه خواه و ملیونِ ضد استعمار ، ضد استبداد ، ضد استثمار و ضد ارتجاع دربار و سلطنت مردم ستیز.
10- شهادت و سر بریدن افرادی همچون کلنل پسیانها ، میرزاکوچک خان جنگلی ها ، و یا تبعید، زندان ، شکنجه ، تیرباران ، دار کشیدن و سربه نیست کردن افرادی همچون :
علی مردان خان بختیاری ها ، دکتر ارانی ها ، جهانسوزها ، ابراهیم مازندرانی ها ، فرخی یزدی ها ، اسماعیل عراقی ها ، میرزاده عشقی ها و آمپول هوا زدن به افراد خودی چون نصرت الدوله فیروزها ، سردار اسعد بختیاریها ، تیمورتاشها ، سید عبدلحسین دیباها ، و یا به خودکشی سوق دادن و مرگ داورها و سپهسالار تنکابنی ها و ...
11- آزاد نبودن هر گونه تجمعات اعتراضی مسالمت آمیز و قانونی به سیاستهای غلط و ضدمردمی دولتی.
12- ملت ایران به دلیل جو فشار و اختاق ، غصب و غارت اموال بیت المال و املاک و زمینهای ملت ایران با سر نیزه و زندان و کشتار و استبداد پهلوی اول ؛
و عدم رعایت حق و حقوق ملی و شهروندی ، حقوق بشری و همه لوازم دنیای مدرن واقعی که از دستاوردها و لوازم تدریجی انقلاب مشروطیت ایران بود ، شدیداً در رنج و عصیان بودند.
این کلیپ کوتاه در سال1312شمسی فیلمبرداری شده که ، 8سال از آعاز سلطنت پهلوی اول ، و نزدیک13سال بعد از کوتای سوم اسفند1299ش و دوران وزارت جنگ، و نخست وزیری رضاخان سردار سپه و سپس عصر سلطنت رضاشاهی میگذرد.
بیننده در این فیلم کوتاه ، زنان محجبه و چادری ، روحانیون و میوه فروشان ،
کالسکه رانها و اتوموبیلهای آن عصر را نشان میدهد ، که نشان از یک زندگی بسیار معمولی مردم ایران بود ، فارغ از آن همه سرو صدا و تبلیغات مبنی بر ترقی و مدرن شدن ایران در دوران پدر! ایران نوین! دارد.
نکته مهم : پا گذاشتن به دنیای مدرن و ایجاد تغییرات اساسی در آموزش و توسعه سیاسی و اقتصادی و ...در ایران ما ، دقیقاً از دوران سردار عباس میرزا و وزیر توانمندش قائم مقام فراهانی ، سپس امیر کبیر با تشکلیل ارتش نوین و تاسیس دارالفنون و ...شروع شده ، و تا دوران پادشاهی احمدشاه قاجار و رضاشاه امتداد مییابد ؛
همه و همه نشان دهنده این است ، بعد از انقلاب مشروطیت در ایران و دوران رشد شتابنده در اروپا ، مسافرت تجار و دانشجویان به کشورهای خارجی و دریافت انواع مدارک تخصصی در رشته های حقوق ، پزشکی ، مهندسی معماری و ....مسیر آغاز مدرن شدن و آمدن ابزار و آلات دنیای متمدن به ایران راهموار نمودند.
در واقع آمدن ابزار پیشرفت چون رادیو ، آسفالت خیابانها ، تاسیس مراکز عالی دانشجویی ، تغییر شکل و شمایل ظاهری ساختمانها و معماری جدید، خرید انواع کارخانجات که غالباً جزو صنایع مادر نبودند از آلمان و انگلیس و ....و خلاصه انواع وسایل و ابزار و آلات اقتصادی و توسعه و ساخت مدارس و موسسات آموزشی و درمانی با وسایل و تکنولوژی جدید دنیای متمدن به ایران ، نشان از این دارد که تمامی دنیا در آن عصر به بسوی زیست جدیدی میتاختند ، و ایران هم با توجه به تعییر و تحول در دنیا ، بویژه بعد از انقلاب اکتبر روسیه و سرنگونی روسیه تزاری و ایجاد اتجاد جماهیر شوروی با مرام سوسیالیستی توسط بانی اولیه انقلاب یعنی لنین و تبدیل جهان به دو قدرت شرقی شوروی و غربی انگلیس یا همان بریتانیای کبیر ؛
در ایران از پادشاهی ناصرالدین شاه با همت امیرکبیر و علی الخصوص بعد از انقلاب مشروطیت1285 و ایجاد عدالتخانه و مجلس شورا ، با کوتاه کردن دست سلطه سلطان مطلقه به پادشاه غیر مسئول که تنها حق قانونگذاری را مجلس شورای ملی داشته و مسئول اجرای قوانین دولت منتخب توس مجلس شورای منتخب ملت است و بس.
بعد از کوتای سوم اسفند1299 با توجه به انقلاب اکتبر روسیه و تاثیر این بر کشورهای همسایه ، احتیاج انگلیس به حاکمان قدرتمند و البته اهل همکاری سیاسی با منافع انگلستان استعمارگر و ترس از نفوذ افکار بلشویکی و سوسیالیستی به ایران و در خطر افتادن مستعمره پر منفعتش در هندوستان که آنزمان همسایه ایران ما بود ، بقول آیرونساد یک رژیم دیکتاتوری و نطامی ، با یک حاکم دیکتاتور و مقتدر و ایجاد یک حاکمیت قدرقدرت تمرکز گرا ، که به جای طرف شدن با خانها و اقوام متعدد ایرانی با یک حکومت دیکتاتوری پلیسی منافع خود را به خوبی تامین میکند.
( کتاب خاطرات آیرونساید ، ترجمه قزوینی )
#پهلوی_اول
#تاریخ_عصرپهلوی
#تاریخ_معاصر_ایران
نویسنده مقاله : #مهدی_گلمحمدی
ادامه دارد.
قرآن ، آزادی ، حقوق بشر-قسمت دوازدهم-12
12- سوره انعام آیات مبارکه 68 و 69 ::
وَإِذَا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ وَإِمَّا یُنْسِیَنَّکَ الشَّیْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّکْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ
ترجمه :: (ای پیامبر) هرگاه دیدی کسانی (با طعن و تمسخر) در آیات ما فرو رفته‌اند، از آنها روی بگردان تا به سخنی دیگربپردازند، و اگرشیطان به فراموشی‌ات انداخت، پس از متوجه شدن، با چنین ستمگرانی منشین. (البته) پرهیزکاران مسئول (سخنان) آنان نیستند، اما (این ترک محترمانه جلسه) تذکری است چه بسا دست بردارند.
13-نحوه برخورد با مشرکان در توهین به خدا و مقدسات
حضرت حق در سوره النساء ، آیه 140 میفرماید ::
وَقَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّهِ یُکْفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ إِنَّکُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَالْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا
ترجمه فارسی ::
در کتاب بر شما مقرر شده است که هر گاه در مجلسی کفران و استهزائی نسبت به آیات خدا شنیدید در چنین مجلسی( همراه آنان ) منشینید ، تا آنکه در موضوع دیگری وارد شوند.( بحث عوض شود ).....
نکته ها ::
یک مسلمان هنگامی با توهین و استهزاء کافران و .....در جلسه ای روبرو شد ، آزاد است بدون هیچ درگیری و ضرب و شتم جلسه را ترک کند تا بحث عوض شود.
ترک جلسه موقتی است ، زیرا طبق دستور خدا وقتی موضوع بحثِ دگراندیشان ، که کفر به آیات الهی و استهزای آن است تغییر کرد و عوض شد ، میتوانیم با شکیبایی و متانت به جلسه برگردیم.
ترک جلسه بعنوان یک اعتراض مسالمت آمیز و توحیدی ، حداکثر اجازه ای است که پروردگار یکتا در برابر حق پوشان و کافران ، و استهزاء کنندگان آیات الهی ، به همه مسلمانان داده است.
( 1-در عرصه اصلاحات و نوگرایی دینی ، ص139 )
14-خداوند رحمان و رحیم در پیرامون مطلب بالا در سوره انعام ، آیات شریف 68 و 69 میفرماید ::
وَإِذَا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ وَإِمَّا یُنسِیَنَّکَ الشَّیْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّکْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِـمِینَ
و [با همة آن سوابق انکار] هرگاه کسانی را که در [طعن و تمسخر] آیات ما فرو رفته‌اند ببینی، از آنان روی بگردان [=درگیرشان مشو] تا به سخن دیگری مشغول شوند و اگر هم شیطان به فراموشی‌ات انداخت، پس از به یادآوردن، با گروه ستمکار منشین.
وَمَا عَلَى الَّذِینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَیْءٍ وَلَکِن ذِکْرَى لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ
و [البته] چیزی از حساب آنها بر عهدة پرهیزکاران نخواهد بود، اما [این ترک محترمانة مجلس] تذکری است، شاید خویشتن نگه دارند.
15-تحمل و تقوی رهایی بخش در برابر آزار دگر اندیشان
در سوره آل عمران ، آیه 186 میخوانیم ::
لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا أَذًى کَثِیرًا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ
مسلماً شما در اموال و جان‌های خویش آزمایش خواهید شد و بی‌تردید از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب داده شده [=یهودیان و مسیحیان] و نیز از کسانی که شرک ورزیدند، [سخنان] آزار [دهنده] فراوانی خواهید شنید، و [اما] اگر صبر کنید و تقوا پیشه سازید [=تحمّل نمایید و نفس خود را از عکس‌العمل انتقامی باز دارید]، پس بی‌گمان این [تحمّل و تسلّط بر نفس] نشانة اراده [شما] در کارهاست.
ادامه دارد.
به قلم :: #مهدی_گلمحمدی
#قرآن_آزادی_و_حقوق_بشر
#پرتوی_از_قرآن
بیماری اعتیاد...؟ -1
(1) سازمان بهداشت جهانی مادة مخدر را این گونه تعریف می کند: هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد از عملکردها، تأثیر بگذارد مادة مخدر است.»
(2) « معتاد کسی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم متکی به مواد مخدر یا دارو شده باشد، یا به عبارتی دیگر، قربانی هر نوع وابستگی دارویی یا روانی به مواد مخدر معتاد شناخته می شود. »
(3) در سال 1964، سازمان بهداشت جهانی به این نتیجه رسید که اصطلاح اعتیاد (addiction) دیگر اصطلاحی علمی نیست و وابستگی داروئی (drugdependence) را به جای آن توصیه نمود.
(4) مراحل اعتیاد:
1-مرحلة آشنایی: در این مرحله شخص در اثر مسامحه یا تشویق دیگران یا میل به انجام یک کار تفریحی یا کنجکاوی یا علل دیگر مانند کسب لذت، به مصرف مواد مخدر آشنا می شود.
2- مرحلة میل به افزایش مواد: در این مرحله، بدن هر روز به مواد بیشتری نیاز پیدا می کند بعد از مدتها استفادة نامرتب از مواد مخدر، شخص دچار شک و تردید شده، برای رهایی از آن با امیال خود دست به مبارزه می زند.
3-مرحلة اعتیاد (بیماری): در این مرحله، بعد از شک و تردید و شاید مدتی ترک اعتیاد، شخص سرانجام به مرحلة اعتیاد واقعی می رسد که اگر مواد مخدر کم یا بدون رعایت ترتیبات لازم ناگهان قطع شود نشانه های (سندرم) محرومیت بروز می کند.»
-وابستگی به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی، دلایل بسیار زیادی دارد. ولی در اینجا به برخی از دلایل به ثبت رسیده، در مورد وابستگی به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی، می پردازیم:
-آشنایی و مراوده با دوستان ناباب.
-عدم اطلاع والدین و فرد بیمار، از عوارض و مضرات وابستگی دارویی و ...
-درگیریهای خانوادگی، و اهمیت ندادن والدین به تربیت درست فرزندان
-وابستگی به الکل و یا هر گونه مواد مخدر، توسط یکی از اعضای خانواده، به ویژه پدر و یا مادر.
-شکست در امور عشقی و عاطفی در اوائلِ سنین جوانی و نداشتن یک همراز و محرم برای بازگو کردن احساساتِ درون.
-افسردگی، اضطراب، بیکاری، پایبند نبودن به امورات اخلاقی و معنوی و ضعف ایمان و اعتقاد به خدای یگانه و فریادرَس
-حاکم بودن احساساتِ فانی و زودگذر بر ذهن و روان به جای استفاده از عقل و تدبیر و علم.
-لذت جویی و ایجاد احساس شادی و آرامش سریع و زودهنگام.
-فرزند طلاق بودن و یا دارا بودن از یک خانواده بی مسئولیت
-مشکلات مادی و اجتماعی و تبعیض و فاصله طبقاتی در جامعه.
-ماجراجویی و حس کنجکاوی
-دردهای جسمی و مشکلات روحی و روانی، همچون افسردگی، اضطراب، ترسو بودن، خجالتی بودن و ...
-عوامل اجتماعی- فرهنگی- زیست شناختی و ژنتیک
(5) «تقسیم بندی مواد مخدر»
1-مواد افسرده کننده: برای تسکین، درمان اضطراب، استراحت، به خواب رفتن، تسکین تنش، دلشوره
-الکل (آبجو، شراب و مشروبات الکلی قوی)
-باربیتورات ها (آرام بخشها مانند نمبوتال و فنوباربیتال)
-تسکین دهنده ها (والیوم، لیبریوم، تورازین)
-خواب آورها (انواع قرص های خواب آور)
2-مواد مخدر: کنترل درد
-داروهای مخدر
3-مواد تنفسی: برای ایجاد سرگیجه، بی خیالی و سردرگمی
-حلال ها (بنزین، تینر نقاشی، مواد غلط گیری)
-گازها (فرئون، نیترواکسیدها، افشانه ها)
-چسب ها (لاک، سیمان پلاستیکی، چسب هواپیما)
-شوینده ها (لکه بَرها، مواد خشک شویی، پاک کننده گریس)
4-مواد توهم زا: ایجاد حالت وهم آلود، احساس شناوری، دریافتهای عجیب
-کانابینول ها (ماری جوانا، حشیش، THC )
-توهم زاها (L.S.D ، مسکالین، پسیلوسیبین)
5-محرکها: برای افزایش آگاهی، کاهش خستگی، از بین بردن افسردگی، کاهش اشتها، سرعت دادن به فعالیتهای جسمی، ارتقای عملکردهای جسمی و سلامت بدنی، ایجاد حس شادی و بلندپروازی.
-آمفتامین (شادی بخش هایی مانند بنزدرین و دکسدرین)
-مواد کاهش دهندة وزن (دکساتریم)
-متامفتلین
-MDMA (اکستسی یا مواد خلسه آور)
-مواد ضد افسردگی (الاویل، ریتالین، پروزاک)
-کافئین (قهوه، نوشابه های گازدار، چای NODOZ )
-کوکائین (کوکائین، Crack )
-نیکوتین (سیگار، پیپ، انفیه)
6-سایر مواد:
-استروئیدها (برای افزایش حجم ماهیچهها که موجب دمدمی مزاجی و بروز حالت تهاجمی میشود.)
-کتامین (داروی بی هوشی حیوانات، به عنوان داروی کاهش ترس)
-داروهای مجاز (برطبق گفته شاکیت، بعضی از داروهای خواب آور می توانند شامل مواد ضد حساسیت یا ضد اضطراب باشند، بعضی از داروهای تجویز شده برای تورم بینی، می توانند تأثیر تحرک بخشی داشته باشند؛ برخی از داروهای سینه دارای الکل هستند؛ پاره ای از داروهای ضدسرفه نیز دارای تأثیر مواد مخدرند.
1-کتاب مقدمه ای بر آسیب های اجتماعی، مؤلف: هدایت الله ستوده،صفحة 217
2-همان، صفحة 218
3-خلاصه روان پزشکی علوم رفتاری- روانپزشکی بالینی
ترجمه : دکتر نصرت الله پور افکاری ، صفحة 12.
4-مقدمه ای بر آسیب های اجتماعی، مولف: هدایت الله ستوده صفحة 219 و 220.
5-کتاب کلیدهای پیشگیری و مقابله با اعتیاد در نوجوانان و جوانان. دکتر کارل، پیگهات، ترجمه: مسعود هومان. صفحة 25 و 26
___________________________________________
بیماری اعتیاد ...؟ -2
مضرات اعتیاد:
-اعتیاد، عقل را ضایع، اراده را سست می نماید.
اعتیاد در ابتدا موجب بی خیالی مقطعی و گذرا می شود، ولی در صورت ادامة مصرف، شخص بیمار را گرفتار روزمرگی و پوچ گرایی و در نهایت مرگ و نیستی می نماید.
-اعتیاد، موجب تضعیف و از بین رفتن ایمان می شود.
اعتیاد غیرت و انسانیت و معرفت را کمرنگ می نماید، تا آنجا که شخص بیمار برای بدست آوردن مواد مصرفی روزانه اش، از بسیاری از امور انسانی و اخلاقی صرف نظر می کند و بر روی آنها خط بطلان می کشد و این خود مقدمه ای است برای راهیابی به دنیای حیوانیت و پستی.
-بیماری اعتیاد، موجب از دست رفتن فرصتهای گرانبهایِ مادی و معنوی در طول مسیر زندگی
میشود، به طوری که فرصتهای ترقی و پیشرفت، یکی یکی به راحتی از لایِ انگشتان دستان شخص معتاد، بیرون می رود.
-اعتیاد موجب سلب اعتماد و ایجاد سوءظن اطرافیان چه در محیط خانه و چه در اجتماع، بویژه محل کار می شود.
-این تفکر اشتباه و خام اندیشانه که افراد پولدار، بهتر غذا می خورند، بهتر استراحت می کنند و در آرامش زندگی می کنند، از این رو متحمل هیچ گونه ضرری نمی شود، فکری به غایت ساده انگارانه و غیر علمی می باشد. چرا که اعتیاد، پول و ثروت را به طور آرام و تدریجی و نامحسوس نابود می کند تا جایی که ورشکستگی و بی آبرویی تنها گوشه ای از عوارض اعتیاد است.
-ترک تحصیل، افت تحصیلی، عدم موفقیت در تحصیلات عالیه از نتایج مخرب اعتیاد است.
-اعتیاد، شادی، عشق و امید را می سوزاند و در عوض ناامیدی، غم، افسردگی، تنفر و ناامیدی را به ارمغان می آورد.
-اعتیاد، موجب رشد چشمگیرِ بزهکاری در میان مردم، بویژه جوانان می شود.
-اعتیاد، انسان را به قدری روبه صفت و خائن می نماید که برای رفع خماری و بدست آوردنِ مواد مصرفیِ روزانه به انواع حیله و دروغ متوسل می شود. شخص وابسته به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی، حتی از بکار بستن انواع حیله ها و بیان دروغ به نزدیکترین اعضای خانواده خویش، هیچ گونه شرم و اکراهی ندارد. بلکه دزدی از وسائل خانه و دروغ گفتن به اعضای خانواده را برای رفع نیاز روزانه خود، مجاز می شمارد.
-اعتیاد، یک جوان خوش استعداد، پرانرژی و فعال را تبدیل به انسانی تنبل، دروغگو و شیاد می نماید.
-اعتیاد موجب بروز درگیریها و مشکلات عدیده ی خانوادگی بخصوص مابین زن و شوهر می شود و در نتیجه فرجامی جز شکست، طلاق و نفرت را به ارمغان نمی آورد.
-اعتیاد موجب تضعیف نیروی جنسی که خود عامل مهمی برای تکثیر نسل و ایجاد عشق و دوستی در همسران است، می شود.
-شخص معتاد، نسبت به حوادث و اتفاقاتی که در پیرامونش می گذرد، بی اعتنا می شود. او به اوضاع اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی هیچ توجهی نشان نمی دهد. چرا که او فقط به فکر برطرف کردن نیاز روزانه اش در ارتباط با مواد مصرفی اش می باشد. اگر دنیا را آب ببرد، معتاد را هم آب و هم خواب می برد.
-مواد مخدر و انواع مشروبات الکلی، همانند کرمهای کوچک و ریزی هستند که در تنة یک درخت بزرگ و تنومند لانه می کنند و یواش یواش و به مرور آن درختِ تنومند را از پای درمی آورند و او را از درون پوک و پوسیده می نمایند.
-اعتیاد موجب ضعف قوای ایمنی بدن و آسیب پذیر شدن آن در مقابل انواع امراض و بیماریها میشود.
-در برخی از موارد، اعتیاد، موجب تسکین و پنهان ماندن علت و نشانه های بیماری می شود. از این رو شخص بیمار، هیچ گونه علائمی از بیماری را احساس نمی کند تا در پی درمان آن برآید به همین دلیل، میکروبهای هلاک کننده، امراض در بدنش مخفی می ماند و با تسکین مقطعی که از مصرف مواد حاصل می شود، مجال ظهور و بروز پیدا نمی نماید، تا جایی پیش می رود که موجب مرگ زودهنگام می گردد.
-اعتیاد، موجب از دست رفتن آب بدن، یبوست چروک دست و صورت و بدکار کردن اعضای بدن، همچون کبد و کلیه و معده می شود.
-اعتیاد موجب شکل گیری خواب مصنوعی و اضافی در معتاد می شود. از این رو شخص معتاد، ساعتهای طولانی از عمر خود را در خواب خرگوشی سپری می نماید. خواب زیاد و اضافی و عدم تحرک کافی جسمی، موجب انباشته شدنِ ناخالصیها و چربی های اضافه در بدن او می گردد.
-اعتیاد موجب زرد و پوسیده شدن دندانها و آسیب رسیدن به لثه و مینای دندانها می شود.
-اعتیاد موجب شکل گیری اضطراب، افسردگی، عذاب وجدان، پوچ گرائی، بی هدفی، ناامیدی، انفعال و در نهایت میل به از بین بردن خود، برای رهائی از دردها و مشکلات عدیدة ذهنی، روحی و جسمی می شود.
از این رو میل به خودکشی و یا انجام آن، در بین معتادان کاری رایج و شایع است.
-اعتیاد به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی، همانند باتلاقی هست که هر چه شخص بیمار برای جبران کاهش تأثیر مواد ، به افزایش آن میپردازد، بیشتر در اعماقِ مرداب فرو می رود و هر چه که بیشتر در باتلاق اعتیاد فرو رود به همان اندازه به خود و اطرافیانش ضرر می رساند.
«برای ترک اعتیاد چه باید کرد؟»
(1) در کتاب قدرت پول، قسمتِ تحلیلی دربارة اعتیاد علاوه بر تأکید نمودن نویسنده به بیمار بودن شخص معتاد و هراس او از زندگی می خوانیم: برای رهایی از اعتیاد این بلا و آفتِ خانمانسوز بار دیگر توجه به معتادان را به این موضوع جلب می کنیم که ابتدا بایستی جسم و جان را آرامش نسبی بخشید و سپس به تمرینهای زیر پرداخت:
1-در روی یک مبل راحت بنشینید و یا روی نیمکت نرمی دراز بکشید، در حالی که با روشِ تلقین آرام سازی از تنش خود می کاهید، وارد حالت پینکی و چرت بشوید. در این حالت آرامش و بدون اضطراب که آمادگی پذیرش هر فکری را خواهید داشت، حال می دانید که ضمیر باطن آن فکر را در خود رسوخ خواهد داد و بر لوح خو ثبت خواهد کرد.
2-حال به ضمیر باطن خود بگوئید: من اعتیاد خود را ترک کرده ام و آرامش روحی پیدا کرده ام. آن حالتی را در نظر مجسم کنید که از قید اعتیاد خلاص شده اید و آن احساس رضایت و شادی باطنی است که باید پیش دیده تصویر کنید. این حالت را به مدت 5 دقیقه ادامه بدهید.
3-در آن حالت فردی را که سخت به او علاقه دارید و برایتان بسیار عزیز است، خواه شوهر یا زن یا حتی پزشک معالجتان را در نظر آورید که جلورویتان ظاهر شده است و این سخنان را از زبان او می شنوید:
به شما تبریک می گویم! ... من به شما توصیه می کنم که این تمرین را دو تا سه دفعه در روز تکرار کنید. شب نیز در وقت خواب تمرین را انجام بدهید.
همیشه پیشگیری، بهتر از درمان است. ولی وقتی که بیماری اعتیاد، گریبانگیر ما شد، چاره ای جز یک ترک درست و علمی باقی نمی ماند.
یک فرهنگ غلطی که در بین برخی از مردم شایع شده است، مبنی بر این می باشد که شخص معتاد، یا سریع و ضربتی اعتیادش را کنار بگذارد و یا باید از جامعه و خانواده طرد شود. در قبال این افرادی که نادرست می اندیشند، باید اذعان کرد، بیمار معتادی که به مضراتِ اعتیاد خویش آگاهی یافته است و روز و شب، بی قرار و مصمم است تا اینکه دریچه ای بر روی وی گشوده شود تا او بتواند از این دام پربلا و خانمانسوز رهایی یابد، آیا منصفانه و انسانی است که این گونه انسانها را بی دفاع و بی یاور باقی بگذاریم؟
آیا این بیماری که سالهای سال عمر خود را، چه در شادی و نشاط و چه در غم و ناراحتی، در شب و روز، تمام خاطرات و زندگی خود را با مواد مخدر و یا الکل آغاز نموده و به پایان برده است، می تواند سریع و ضربتی، این بیماری خزنده و کشنده را که آرام آرام و به طور نامحسوس در تمام ذرات وجودش، رخنه نموده ترک نماید؟
و آیا، یک ترک ضربتی و غیرعلمی به نتیجه ای مثبت و دلخواه راه می برد؟
جواب این سوالها این است که بهترین روش ترک اعتیاد، لاجرم سریعترین روش نیست و در عین حال یک ترک زمانی موفقتر است که بصورت آرام و تدریجی توأم با مشاوره و درمان روحی و جسمی، زیر نظر یک پزشک متخصص و یک مشاور یا روان شناسی آگاه و دلسوز، صورت پذیرد.
1-قدرت پول، اثر دکتر ژزف مورفی، مترجم: هوشیار رزم آزما، انتشارات سپنج، صفحة 101 و 102.
نویسنده مقاله :: مهدی گلمحمدی.
تاریخ نگارش :: پائیز1387 خورشیدی.
توجه : { مطالب بالا قسمتی از کتاب اصول آرامش و خوشبختی-نوشته مهدی گلمحمدی ، از نویسندگان تارنمای مجله آرامش میباشد ، که برای اولین مرتبه درفروردین سال 1392 در مجله الکترونیکی گوناگون منتشر شده است. }
پایان.
