61. صَف (ردیف و صف)
خداوند پیکارگرانی را که در راه او، همچون صفی فولادین و بنیانی استوار می جنگند دوست دارد. این مطلب در آیه4 از این سوره بیان شده است.
این سوره، تشویق و تحریک مسلمین به مبارزه با دشمن، و معرفی اسلام، به عنوان فروغی الهی و فروزان میباشد و نوید غلبه و حاکمیت این آیین را بر ادیان دیگر میدهد.
نام دیگر این سوره «حواریین» است. بمناسبت اینکه درآخرین آیهاش دعوت عیسی مسیح از «حواریین» برای نصرت دین خدایان شده است.
کلاً محور آیات این سوره بر دو موضوع «عقیده» و «جهاد» است. این سوره که 14آیه دارد در سال دوم هجرت در مدینه نازل شده است.
ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیت باید از میان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد; یا اگر مسافرت کردید، و مصیبت مرگ شما فرا رسید، (و در آن جا مسلمانی نیافتید،) دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید، و اگر به هنگام ادای شهادت، در صدق آنها شک کردید، آنها را بعد از نماز نگاه میدارید تا سوگند یاد کنند که: «ما حاضر نیستیم حق را به چیزی بفروشیم، هر چند در مورد خویشاوندان ما باشد! و شهادت الهی را کتمان نمیکنیم، که از گناهکاران خواهیم بود!» (106)
و اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو، مرتکب گناهی شدهاند (و حق راکتمان کردهاند)، دو نفر از کسانی که نسبت به میت، اولی هستند، به جای آنها قرار میگیرند، و به خدا سوگند یاد میکنند که: «گواهی ما، از گواهی آن دو، به حق نزدیکتر است! و ما تجاوزی نکردهایم; که اگر چنین کرده باشیم، از ظالمان خواهیم بود!» (107)
این کار، نزدیکتر است به اینکه گواهی بحق دهند، (و از خدا بترسند،) و یا (از مردم) بترسند که (دروغشان فاش گردد، و) سوگندهایی جای سوگندهای آنها را بگیرد. از (مخالفت) خدا بپرهیزید، و گوش فرا دهید! و خداوند، جمعیت فاسقان را هدایت نمیکند. (108)
(از) روزی (بترسید) که خداوند، پیامبران را جمع میکند، و به آنها میگوید: «(در برابر دعوت شما،) چه پاسخی به شما داده شد؟»، میگویند: «ما چیزی نمیدانیم; تو خود، از همه اسرار نهان آگاهی.» (109)
(به خاطر بیاور) هنگامی را که خداوند به عیسی بن مریم گفت: «یاد کن نعمتی را که به تو و مادرت بخشیدم! زمانی که تو را با» روح القدس «تقویت کردم; که در گاهواره و به هنگام بزرگی، با مردم سخن میگفتی; و هنگامی که کتاب و حکمت و تورات و انجیل را به تو آموختم; و هنگامی که به فرمان من، از گل چیزی بصورت پرنده میساختی، و در آن میدمیدی، و به فرمان من، پرندهای میشد; و کور مادرزاد، و مبتلا به بیماری پیسی را به فرمان من، شفا میدادی; و مردگان را (نیز) به فرمان من زنده میکردی; و هنگامی که بنی اسرائیل را از آسیب رساندن به تو، بازداشتم; در آن موقع که دلایل روشن برای آنها آوردی، ولی جمعی از کافران آنها گفتند: اینها جز سحر آشکار نیست!» (110)
و (به یاد آور) زمانی را که به حواریون وحی فرستادم که: «به من و فرستاده من، ایمان بیاورید!; سذللّه آنها گفتند: «ایمان آوردیم، و گواه باش که ما مسلمانیم!» (111)
در آن هنگام که حواریون گفتند: «ای عیسی بن مریم! آیا پروردگارت میتواند مائدهای از آسمان بر ما نازل کند؟» او (در پاسخ) گفت: «از خدا بپرهیزید اگر با ایمان هستید!» (112)
گفتند: «(ما نظر بدی نداریم،) میخواهیم از آن بخوریم، و دلهای ما (به رسالت تو) مطمئن گردد; و بدانیم به ما راست گفتهای; و بر آن، گواه باشیم.» (113)
عیسی بن مریم عرض کرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائدهای بر ما بفرست! تا برای اول و آخر ما، عیدی باشد، و نشانهای از تو; و به ما روزی ده! تو بهترین روزی دهندگانی!» (114)
خداوند (دعای او را مستجاب کرد; و) فرمود: «من آن را بر شما نازل میکنم; ولی هر کس از شما بعد از آن کافر گردد (و راه انکار پوید)، او را مجازاتی میکنم که احدی از جهانیان را چنان مجازات نکرده باشم!» (115)
و آنگاه که خداوند به عیسی بن مریم میگوید: «آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را بعنوان دو معبود غیر از خدا انتخاب کنید؟!»، او میگوید: «منزهی تو! من حق ندارم آنچه را که شایسته من نیست، بگویم! اگر چنین سخنی را گفته باشم، تو میدانی! تو از آنچه در روح و جان من است، آگاهی; و من از آنچه در ذات (پاک) توست، آگاه نیستم! بیقین تو از تمام اسرار و پنهانیها باخبری. (116)
من، جز آنچه مرا به آن فرمان دادی، چیزی به آنها نگفتم; (به آنها گفتم:) خداوندی را بپرستید که پروردگار من و پروردگار شماست! و تا زمانی که در میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم; ولی هنگامی که مرا از میانشان برگرفتی، تو خود مراقب آنها بودی; و تو بر هر چیز، گواهی! (117)
(با این حال،) اگر آنها را مجازات کنی، بندگان تواند. (و قادر به فرار از مجازات تو نیستند); و اگر آنان را ببخشی، توانا و حکیمی! (نه کیفر تو نشانه بیحکمتی است، و نه بخشش تو نشانه ضعف!)»(118)
خداوند میگوید: «امروز، روزی است که راستی راستگویان، به آنها سود میبخشد; برای آنها باغهایی از بهشت است که نهرها از زیر (درختان) آن میگذرد، و تا ابد، جاودانه در آن میمانند; هم خداوند از آنها خشنود است، و هم آنها از خدا خشنودند; این، رستگاری بزرگ است!» (119)
حکومت آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست، از آن خداست; و او بر هر چیزی تواناست. (120)
پایان سوره المائده
اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید! و (از مخالفت فرمان او) بترسید! و اگر روی برگردانید، (مستحق مجازات خواهید بود; و) بدانید بر پیامبر ما، جز ابلاغ آشکار، چیز دیگری نیست (و این وظیفه را در برابر شما، انجام داده است). (92)
بر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، گناهی در آنچه خوردهاند نیست; (و نسبت به نوشیدن شراب، قبل از نزول حکم تحریم، مجازات نمیشوند;) اگر تقوا پیشه کنند، و ایمان بیاورند، و اعمال صالح انجام دهند; سپس تقوا پیشه کنند و ایمان آورند; سپس تقوا پیشه کنند و نیکی نمایند. و خداوند، نیکوکاران را دوست میدارد. (93)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! خداوند شما را به چیزی از شکار که (به نزدیکی شما میآید، بطوری که) دستها و نیزههایتان به آن میرسد، میآزماید; تا معلوم شود چه کسی باایمان به غیب، از خدا میترسد; و هر کس بعد از آن تجاوز کند، مجازات دردناکی خواهد داشت. (94)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! در حال احرام، شکار نکنید، و هر کس از شما عمدا آن را به قتل برساند، باید کفارهای معادل آن از چهارپایان بدهد; کفارهای که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند; و به صورت قربانی به (حریم) کعبه برسد; یا (به جای قربانی،) اطعام مستمندان کند; یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام میگیرد; و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. (95)
صید دریا و طعام آن برای شما و کاروانیان حلال است; تا (در حال احرام) از آن بهرهمند شوید; ولی مادام که محرم هستید، شکار صحرا برای شما حرام است; و از (نافرمانی) خدایی که به سوی او محشور میشوید، بترسید! (96)
خداوند، کعبه -بیت الحرام- را وسیلهای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده; و همچنین ماه حرام، و قربانیهای بینشان، و قربانیهای نشاندار را; اینگونه احکام (حساب شده و دقیق،) بخاطر آن است که بدانید خداوند، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، میداند; و خدا به هر چیزی داناست. (97)
بدانید خدا دارای مجازات شدید، و (در عین حال) آمرزنده و مهربان است. (98)
پیامبر وظیفهای جز رسانیدن پیام (الهی) ندارد; (و مسؤول اعمال شما نیست). و خداوند آنچه را آشکار، و آنچه را پنهان میدارید میداند. (99)
بگو: «(هیچگاه) ناپاک و پاک مساوی نیستند; هر چند فزونی ناپاکها، تو را به شگفتی اندازد! از (مخالفت) خدا بپرهیزید ای صاحبان خرد، شاید رستگار شوید! (100)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت میکند! و اگر به هنگام نزول قرآن، از آنها سؤال کنید، برای شما آشکار میشود; خداوند آنها را بخشیده (و نادیده گرفته) است. و خداوند، آمرزنده و بردبار است. (101)
جمعی از پیشینیان شما، از آن سئوال کردند; و سپس با آن به مخالفت برخاستند. (ممکن است شما هم چنین سرنوشتی پیدا کنید.) (102)
خداوند هیچگونه «بحیره» و «سائبه» و «وصیله» و «حام» قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حیوانات اهلی است که در زمان جاهلیت، استفاده از آنها را بعللی حرام میدانستند; و این بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولی کسانی که کافر شدند، بر خدا دروغ میبندند; و بیشتر آنها نمیفهمند! (103)
و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خدا نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید!»، میگویند: «آنچه از پدران خود یافتهایم، ما را بس است!»; آیا اگر پدران آنها چیزی نمیدانستند، و هدایت نیافته بودند (باز از آنها پیروی میکنند)؟! (104)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافتهاید، گمراهی کسانی که گمراه شدهاند، به شما زیانی نمیرساند. بازگشت همه شما به سوی خداست; و شما را از آنچه عمل میکردید، آگاه میسازد. (105)
ادامه دارد.
--برای من بزرگترین مسئله دو جانبه در زندگی این است که عاشق کسی باشم که عاشقانه دوستم دارد! . ماریا مُراستُود
فرزانگان سخن نمی گویند، بلکه با استعدادان سخن می گویند و تهی مغزان بگومگو می کنند. کونگ تین گان
-تولد چیزی غیر از آغاز مرگ نیست . ادوارد یانک
-حقیقتی از این سراغ ندارم که انسان می تواند با تلاش زندگی خود را متعالی سازد . تورئو
-جاه طلبی شهوتی است که هرگز فرو نمی نشیند ، بلکه با لذتی که از آن فراهم می شود پیوسته مشتعل تر و جنون آمیز تر می شود . اتومی
-بعضی ها هر کجا می روند شادی آفرین می شوند و بعضی ها هر کجا چنین افرادی قدم می گذارند ، همواره دنباله روشان هستند . ماری تواین
-دنیا جای خطرناکی برای زندگی است. نه به خاطر مردمان شرور ، بلکه به خاطر کسانی که شرارت ها را می بینند و کاری در مورد آن انجام نمی دهند. انیشتین
-مردان بلند نام و با افتخار هرگز نمی میرند زیرا که گوهرشان قلوب نسل های آینده است . توسیدید
-اگر پرسند کیستی باید هنرهای خویش را بشماری . حکیم بزرگمهر
-آداب خوب و اخلاق ، دوستان قسم خورده اند و بزودی با یکدیگر متحد می شوند . بارتول
-هیچ کس به اندازه ابلهی که زبانش را نگه می دارد به یک مرد عاقل شباهت ندارد. سنت فرانسیس
-تپه ای وجود ندارد که سراشیبی نداشته باشد. مثل اسکاتلندی
-کسی که شهامت قبول خطر نداشته باشد در زندگی به مقصود نخواهد رسید. محمدعلی کلی
-تنها کسانی تحقیر می شوند که بگذارند تحقیرشان کنند. الکس هیل
-هر ملتی دو نوع دشمن خونی دارد . دسته ای که به قانون پشت پا می زنند و دسته دیگر کسانی که با دقت بیش از حد آن را اجرا می کنند . آلفرد کاپو
نویسنده :: باران
ادامه دارد.
-در زندگی وقتی کاری برای انجام یا چیزی برای عشق ورزیدن یا بارقه ای برای امیدوار بودن داشتید ، آن گاه بدانید فرد شادی خواهید بود . ارسطو -رابطه من با پول ، این گونه است که من هرگز اهمیتی به آن نمی دهم . اینگوارد آمبیورسن
-بزرگترین بدبختی آن است که طاقت کشیدن بار بدبختی را نداشته باشیم . باس
-من فکر میکنم هیچ احساسی رهائی و آزادی بیشتری را به کسی نخواهد داد وقتی که جرأت کنی در زندگی بمانند یک اتومبیل مجدد بچرخی و دور بزنی!!! . ماریه بونه ویس
-من احساس میکنم همواره بدنبال چیزی هستم که هرگز نخواهم یافت!!! . أوله نوئرر
-اگر شغلی داری که هیچ سختی در آن نیست پس بدان که اصلاً شغل نداری. ماکلوم اس فوربس
-بسیاری افراد زمان زیادی را صرف می کنند تا زندگی خود را بسازند بی آنکه بدانند در این جستجو هرلحظه در حال زندگی کردن هستند!!! . پئر بُورتن
-برای من سفر مانند مجازاتی ست که بخود می دهم در زمانی که زندگی در نگاهم بسیار آزار دهنده و تلخ می شود!!! . برگلیوت هوبک هاف
-پول در تمامی دنیا مانند یک بیماری ویروسی است که مردم دنیا نمی توانند از شر آن خلاص شوند!!! . جورج آپنس
-سعی نکنیم بهتر یا بدتر از دیگران باشیم، بکوشیم نسبت به خودمان بهترین باشیم. مارکوس گداویر
-بیشتر بدبختی های ما قابل تحمل تر از تفسیرهایی است که دوستانمان درباره آنها می کنند . کولتون
-برای اینکه بشر بتواند در دنیا خوشبخت زندگی کند باید از قسمتی از توقعات خود بکاهد. شامفور
ادامه دارد.
-خوشبختی وجود ندارد و ما خوشبخت نیستیم ، اما می توانیم این حق را به خود دهیم که در آرزوی آن باشیم . آنتوان چخوف
-تمام چیزى که خدا از بشر مى خواهد یک قلب آرام است . میستر اکهارت
-دانایی توانایی به بار می آورد ، و دانش دل کهن سالان را جوان می سازد . حکیم فردوسی خردمند
-انسان ها به نسبت هر ظرفیتی که برای کسب تجربه دارند عاقلند نه به نسبت تجاربی که اندوخته اند . برنارد شاو
-انسان ها مانند خطوط انگشتان هیچ کدام به هم شبیه نیستند. ادیسون
-نمی گویم دستخوش هیجان نشو، اما خودت را به آتش هیجان ها نسوزان . مثل انگلیسی
-مدت ها پیش آموختم که نباید با خوک کشتی گرفت، خیلی کثیف می شوی و مهم تر آن که خوک از این کار لذت می برد. جورج برنارد شاو
-آدمی اگر فقط بخواهد خوشبخت باشد به زودی موفق می گردد ولی او می خواهد خوشبخت تر از دیگران باشد و این مشکل است زیرا او دیگران را خوشبخت تر از آنچه هستند تصور می کند. مونتسکیو
-افرادی هستند که نور چشمی شانس و اقبالند و هر وقت سقوط می کنند مانند گربه روی دو پا بر زمین می نشینند . کولتون
-مردان شجاع فرصت می آفرینند ترسوها و ضعفا منتظر فرصت می نشینند . گوته
-مرد خشمگین پر از زهر است و زندگی را زهرآگین می کند . کنفوسیوس
ادامه دارد.
آدم تنبل عصای شیطان است .ضرب المثل ولزی
انسان ها به طور کلی، چیزی جز کودکان بزرگ نیستند .ناپلئون بناپارت
آنگاه که همه نیک سخن می گویند، پلید اندیشی عین خرد است . آلفرد مارشال
بشر، بر صفحهی شطرنج ابدیت، چون پیادهای در دست خدا و شیطان است. گوته
هر چه موانع جدی تر و سخت تر باشد , لذت تلاش و پیروزی بیشتر است . اریک باتروورت
روند رشد، پیچیده و پر زحمت است و در درازای عمر ادامه دارد. اسکات پک
در جستجوی نور باش، نور را مییابی. آرنت
اگر بخواهی بر عالم فرمانروا باشی باید عقل بر تو حاکم باشد . سه نه ک
صدیق ترین ،بی توقع ترین،مفیدترین و دائمی ترین رفیق برای هر کسی کتاب است. مارک تواین
یکی از راههای خوشبختی این است که نسبت به کوچکترین نعمت ها شکرگزار باشیم . هرشل
اگر در اولین قدم موفقیت نصیب ما می شد سعی و عمل دیگر معنی نداشت . مترلینگ
موفقیت برای اشخاص کم ظرفیت مقدمه گستاخی است . ضرب المثل ایتالیایی
یک انسان ناسپاس خوشبخت نشان بده . زیگ زیگلر
کسی که می تواند انجام می دهد و کسی که نمی تواند به دیگران یاد می دهد . جرج برنارد شاو
آنچه سبب امنیت روح می شود ایمان است . گارودی
شما همانی هستید که فکر می کنید . کلمنت استون
اگر باور داشته باشی که می توانی , حتما می توانی . ناپلئون هیل
کمی عقل سلیم، اندکی اغماض و قدری خوش خلقی داشته باشید، آن وقت خواهید دید در این دنیا چقدر آسوده و خوشبخت اید. سامرست موام
وقتی جوانتر بودم همه چیز را به خاطر میآوردم، حالا میخواست اتفاق افتاده باشد یا نه! . مارک تواین
یک انسان خردمند فرصتها و شانس ها را می سازد , نه اینکه در انتظار آنها بنشیند . فرانسیس بیکن
تاریکی و شب، مادران تفکرند .ضرب المثل هندی
کسی که از سرنوشت خود شکایت می کند ، از کوچکی و ناچیزی روح خود شکایت کرده است. مترلینگ
اشتباهی در کار نیست، فقط عبرت آموزی است . آن ویلسن اسکف
از مردم دور باش و تنها زندگی کن ، نه به کسی ظلم کن و نه بگذار کسی به تو ظلم کند . ابوالعلامعری
اگر قرار است برای چیزی زندگی خود را خرج کنیم ، بهتر آن است که آنرا خرج لطافت یک لبخند و یا نوازشی عاشقانه کنیم . شکسپیر
خیال هایت را کنار بگذار و نیتت را خالص کن آنوقت حقیقت در قلبت می تابد . ملا صدرا
خود را قربانی کنیم بهتر است تا دیگران را. گاندی
ادامه دارد.
نویسنده :: باران
مراقب افکارت باش که به گفتارت تبدیل می شوند.
مراقب گفتارت باش که آنها به کردارت تبدیل می شوند.
مراقب کردارت باش که آنها به عادت تبدیل می شوند.
مراقب عادتت باش که آنها به شخصیتت تبدیل می شوند.
مراقب شخصیتت باش که آنها به سرنوشتت تبدیل می شوند.
51. ذاریات (پراکنده کنندگان)
سوگند به فرشتگان دارای این صفت، یا بادهائی که گرد و خاک را، یا ابرها را پراکنند، در نخستین آیه آمده است. اشارهایست به تدبیر عمومی خدا در جهان از طریق فرشتگان یا بادها.
سوره، بیان کننده معاد،در نقش تربیتی و سازندگی آن در عمل دنیائی انسان، و صفات متقین و داستانهائی از ابراهیم وموسی و قوم عاد و ثمود و قوم نوح است و بیان زوجیت عمومی در جهان خلقت و بیان فلسفه آفرینش جن و انس که «عبادت» است (آیه 56) و در پایان هشداری به ستمگران وکافران.
چهل و هفتمین سورهایست که در سال 7 بعثت در مکه نازل شده است و60 آیه دارد.
52. طور (نام یک کوه)
در اولین آیه به کوه مقدس طور در سینا که محل مناجات موسی (ع) با خداوند بوده، سوگند یاد شده است.
سوره، یادآور قیامت و بهشت و جهنم و بیانگر نعمتهای بی پایان بهشتیان و عذابهای گوناگون مکذبین وکفار در دوزخ است و نیز احتجاج و مجادلهای با مشرکین و تردیدشان در ایمان آوردن و نقد تفکرالحادی و مشرکانه و در پایان باز هم دعوت به صبر.
این سوره با 49 آیه در سال 4 بعثت در مکه نازل گردید.
در احادیث زیاد خواندن آن سبب خلاصی از زندان بیان شده است.
53. نجم (ستاره)
درآغاز سوره، به ستاره،آنهنگام که فرودآمده و غروب کند سوگند یاد شده است.
هدف کلی سوره، تاکید بر سه رکن «ربوبیت» «نبوت» و «معاد» است و اعلام وحی، توبیخ مشرکین از اعراض، مردم شناسی، توحید و تنذیر، از موضوعات دیگر این سوره است. کلاً سوره تشویق به پذیرش دعوت است و انتقاد از روی گردانی از قرآن و پیامبر.
برخی عم مراد از «نجم» را ستاره فروزان قرآن دانستهاند که برای بشر فرود آمده است. این سوره با 62 آیه، مکی است.
54. قمر (ماه)
آیه اول، به «شق القمر» و دو پاره شدن ماه، بنا به درخواست مشرکین از پیامبر اسلام به عنوان معجزه و نشانهای از قدرت خدا اشاره کرده است.
این سوره به طور کلی به انذار و بیم دادن مکذبین بهانه جو پرداخته است و از هلاکت امتهای تکذیب کننده گذشته همچون قوم نوح و عاد و ثمود و لوط وآل فرعون، شاهد آورده است و در پایان، از عاقبت جهنمی مجرمین و فرجام خوش متقین یاد میکند.
با 55 آیه در سال 4 بعثت نازل شده و از سورههای مکی است.
55. رحمن (بخشنده)
نام خداوند است که به عنوان آموزگار قرآن وآفریدگار بشر وآموزنده بیان، ذکر شده است. (آیه اول).
سوره رحمان، در خطابی به جن و انس، از آفرینش جهان و از نعمتهای فراوان و گوناگون خدا در دنیا و بهشت و نیز از عقوبتهای اهل دوزخ، سخن گفته است و با تکرار 31 بار آیه «فبای آلاء ربکما تکذبان» در این سوره نسبتاً کوچک میپرسد که به کدام یک از نعمتهای پروردگارتان تکذیب میکنید؟!
و این سوره در زبان ائمه به «عروس قرآن» معروف بوده است.
78آیه دارد. این سوره را بعضی مکی و بعضی مدنی دانستهاند.
56. واقعه (پیش آمد، حادثه)
یکی از نامهای رستاخیز و قیامت است، حادثهای که بی شک واقع خواهد شد و درآغاز سوره از وقوع آن و مشخصات وآثارش خبر میدهد و تا پایان سوره از حالات اهل بهشت و جهنم درآخرت یاد میکند.
در بخشی از سوره هم به اهمیت «قرآن کریم» که فرود آمده از نزد خداوند است اشاره میکند. در این سوره مردم به سه دسته تقسیم شدهاند: اصحاب شمال و سابقون.
96 آیه دارد و در اوائل بعثت در مکه فرود آمده است. به خواندن این سوره بسیار دستور داده شده است.
57. حدید (آهن)
درآیه 25 از آهن به عنوان مظهر قدرت و منفعت، در کنار نازل کردن کتاب و میزان (سمبل مکتب عدالت اجتماعی) یاد میکند. حدید، به اسلحه، به امام، به حضرت قائم (ع) هم تاویل شده است. (مرآة الانوار ص 124)
هدف اصلی سوره، تشویق به انفاق در راه خداست که از ایمان و تقوا سرچشمه میگیرد. اخلاص و زهد و موعظه و معارفی از مبداً و معاد از مطالب دیگر این سوره است. در حدیثی آمده که: چون خداوند میدانست که درآخرالزمان افرادی عمیق و ژرف اندیش پدید خواهند آمد سوره قل هوالله احد وآیاتی از این سوره را (از اول تا آیه 6 ) نازل کرد. (المیزان ج 19 ص 168).
این سوره مدنی است. با 28 آیه در سال پنجم هجری نازل شده است.
58. مجادله (گفتگو و جدل)
درآیه اول، سخن از مجادله وگفتگوئی است که میان با زنی که شوهرش او را «ظهار» کرده بود واقع شده است. ظهار، نوعی تحریم زن بود که در جاهلیت، رواج داشت.
در این سوره صفاتی از مومنان در رفتارهایشان وهمچنین صفات مخالفان اسلام بیان شده است. و از نجوا و در گوشی صحبت کردن نکوهش شده و وعده عذاب برای کسانی بیان شده که با دشمنان خدا طرح دوستی میریزد و عنوان «حزب الشیطان» به آنها میدهد و در پایان هم مشخصات «حزب الله» مطرح است.
این سوره که دارای 22 آیه است در سال 9 هجری در مدینه نازل شده است.
59. حشر (بیرون آمدن، برانگیخته شدن)
درآیه 2 بیان میکند که خداوند، برای اولین بار، کسانی را از اهل کتاب (یهود و نصاری) که کفر ورزیدند، (از قلعههایشان) بیرون میآورد.
یهودیها میپنداشتند که با داشتن حصارها و قلعهها هرگز مغلوب نخواهند شد ولی بدست پیامبر و مومنین شکست خوردند و از پایگاهها و قلعههایشان بیرون رانده شدند. و این در سایه پیمان شکنی یهود بنی نضیر بود که منافقانه نقش ستون پنجم را داخل مدینه بازی میکردند. بهمین جهت سوره به نام «بنی نضیر» هم گفته شده است.
این سوره مدنی است و در سال 4 هجری نازل شده است و24آیه دارد.
60. ممتحنه (زن امتحان شده)
در آیه 10 میخوانیم: «زنان مومنی را که به سوی شما هجرت کردهاند بیازمائید. اگر واقعاً ایمان آورده بودند،آنان را دوباره پیش مشرکین برنگردانید. زیرا برآنان حرام میباشند...».
در این سوره، مرز دوستیها و دشمنیها و سیاست خارجی مومنین، در رابطه با دشمن، برخی مسائل تربیتی و همچنین یادی از قیامت، بیان شده است.
احکام هجرت و بیعت و ایمان زنان مسلمان، از مسائل دیگر این سوره میباشد.
این سوره که با 13 آیه در سال 10 هجری در مدینه نازل شده، دو نام دیگر هم دارد، که عبارتند از: «امتحان»، «مراة» (زن) آیات 1 تا 9 بمناسبت جاسوسی شخصی به نفع مشرکین و دادن گزارش نظامی از تصمیم مسلمین به جنگ با مشرکین نازل شده و بهمین جهت آیات، از داشتن رابطه دوستانه با مشرکین نهی کرده است.
ادامه دارد.
بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلو (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید!» (77)
کافران بنی اسرائیل، بر زبان داوود و عیسی بن مریم، لعن (و نفرین) شدند! این بخاطر آن بود که گناه کردند، و تجاوز مینمودند. (78)
آنها از اعمال زشتی که انجام میدادند، یکدیگر را نهی نمیکردند; چه بدکاری انجام میدادند! (79)
بسیاری از آنها را میبینی که کافران (و بتپرستان) را دوست میدارند (و با آنها طرح دوستی میریزند); نفس (سرکش) آنها، چه بد اعمالی از پیش برای (معاد) آنها فرستاد! که نتیجه آن، خشم خداوند بود; و در عذاب (الهی) جاودانه خواهند ماند. (80)
و اگر به خدا و پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان میآوردند، (هرگز) آنان ( کافران) را به دوستی اختیار نمیکردند; ولی بسیاری از آنها فاسقند. (81)
بطور مسلم، دشمنترین مردم نسبت به مؤمنان را، یهود و مشرکان خواهی یافت; و نزدیکترین دوستان به مؤمنان را کسانی مییابی که میگویند: «ما نصاری هستیم»; این بخاطر آن است که در میان آنها، افرادی عالم و تارک دنیا هستند; و آنها (در برابر حق) تکبر نمیورزند. (82)
و هر زمان آیاتی را که بر پیامبر (اسلام) نازل شده بشنوند، چشمهای آنها را میبینی که (از شوق،) اشک میریزد، بخاطر حقیقتی که دریافتهاند; آنها میگویند: «پروردگارا! ایمان آوردیم; پس ما را با گواهان (و شاهدان حق، در زمره یاران محمد) بنویس! (83)
چرا ما به خدا و آنچه از حق به ما رسیده است، ایمان نیاوریم، در حالی که آرزو داریم پروردگارمان ما را در زمره صالحان قرار دهد؟!» (84)
خداوند بخاطر این سخن، به آنها باغهایی از بهشت پاداش داد که از زیر درختانش، نهرها جاری است; جاودانه در آن خواهند ماند; و این است جزای نیکوکاران! (85)
و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، همانها اهل دوزخند. (86)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید! و از حد، تجاوز ننمایید! زیرا خداوند متجاوزان را دوست نمیدارد. (87)
و از نعمتهای حلال و پاکیزهای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید! و از (مخالفت) خداوندی که به او ایمان دارید، بپرهیزید! (88)
خداوند شما را بخاطر سوگندهای بیهوده (و خالی از اراده،) مؤاخذه نمیکند; ولی در برابر سوگندهایی که (از روی اراده) محکم کردهاید، مؤاخذه مینماید. کفاره اینگونه قسمها، اطعام ده نفر مستمند، از غذاهای معمولی است که به خانواده خود میدهید; یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر; و یا آزاد کردن یک برده; و کسی که هیچ کدام از اینها را نیابد، سه روز روزه میگیرد; این، کفاره سوگندهای شماست به هنگامی که سوگند یاد میکنید (و مخالفت مینمایید). و سوگندهای خود را حفظ کنید (و نشکنید!) خداوند آیات خود را این چنین برای شما بیان میکند، شاید شکر او را بجا آورید! (89)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! شراب و قمار و بتها و ازلام ( نوعی بختآزمایی )، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! (90)
شیطان میخواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهی اکید،) خودداری خواهید کرد؟! (91)
ادامه دارد.